Podstawowa zasada – nie schodzimy z procentami w dół
Jak głosi stare polskie porzekadło, z procentami nie schodzimy w dół. W niniejszym wpisie, w zgodzie z tą regułą, również zaczniemy od piwa. Przy tej okazji należy zaznaczyć, że opodatkowanie na gruncie akcyzy różni się w przypadku poszczególnych typów alkoholi. W przypadku napojów spirytusowych podstawa opodatkowania akcyzą zależna jest od zawartości czystego alkoholu. W przypadku piwa natomiast, odmiennie, zależy ona od ilości ekstraktu. Dużo prościej wygląda kwestia podatku VAT. Oprócz trunków z pomijalną ilością alkoholu zawsze wynosi ona 23%.
Akcyza od piwa – nie od mocy, a od jakości?
Podstawą opodatkowania piwa jest liczba hektolitrów gotowego wyrobu na 1 stopień Plato. Konkretną liczbę w skali wyznacza prosty wzór matematyczny:
Do celów pomiaru uwzględnia się przy tym wszystkie składniki piwa – w tym składniki dodane po zakończeniu fermentacji. Stawka akcyzy na piwo wynosi 12,04 zł od 1 hektolitra za każdy stopień Plato gotowego wyrobu. W Polsce dominują piwa, które mieszczą się w granicach 12 stopni Plato. Oznacza to 144,48 złote na hektolitr, czyli dwieście półlitrowych butelek lub puszek. Daje to aż 64 grosze akcyzy na każde pół litra złotego trunku! Warto przy tym pamiętać, że podatek akcyzowy jest wliczany do podstawy obliczenia podatku VAT. Oznacza to, że płacimy podatek od tego podatku.
Piwo to budżetu paliwo
Zakładając, że puszka piwa, które ma 12 stopni w skali Plato kosztuje 2,50 zł, ile wyniesie sam podatek? 47 groszy VAT-u, 72 grosze akcyzy, łącznie 1,19 zł podatków. Z pozostałych 1,31 zł trzeba pokryć wszystkie koszty, a od uzyskanego dochodu – ponownie zapłacić podatek, tym razem dochodowy. Oznacza to, że przy wskazanych zmiennych, ukryty woltaż piwa to nie znane nam 5 lub 6%. Dla państwa to moc prawie 50%! Oczywiście przyjęte dane, chociaż są realistyczne, są zmyślone. Do tego małe browary mogą korzystać ze zwolnień w podatku akcyzowym.
Browarnicy często podnoszą, że piwa o wyższej zawartości ekstraktu wcale nie muszą być mocniejsze. Mało tego, wskazuje się, że są to piwa lepszej jakości. Postuluje się zmiany, żeby podstawą obliczania podatku była więc zawartość czystego alkoholu, a nie ekstrakt. Póki co legislatura wydaje się być jednak głucha na te głosy.
Ile winy w zasilaniu budżetu ma wino?
W przypadku wina podstawą opodatkowania jest liczba hektolitrów gotowego wyrobu, a więc sprawa jest zdecydowanie prostsza. Stawka akcyzy na wino wynosi 245,00 zł od 1 hektolitra gotowego wyrobu, natomiast ustawodawca ściśle określił widełki, ile alkoholu wino może mieć. Nazywanie wyrobu winogronowego z zawartością powyżej 15% winem nie pozwoli zastosować tej stawki akcyzy. Przyjmując więc butelkę 0,7 litra wina o cenie 20 złotych, łatwo obliczyć akcyzę i VAT. VAT wyniesie 3,74 złotych, natomiast akcyza przypadająca na taką butelkę 1,72 złotego. Daje to nam 5,46 złotych podatku, ponad 25%.
Jak widać ustawodawca bardziej od piwa miłuje wino. Być może wpływ na to miały zwyczaje i preferencje samych posłów i senatorów – kto wie. Faktem jest jednak, że z tego powodu wszelkiego rodzaju tanie napoje winne zostały zdiagnozowane przez największych weteranów alkoholowej konsumpcji jako optymalne podatkowo. W każdym razie jeżeli zależy nam tylko na czystej relacji ceny i woltażu.
Na zdrowie budżetowi – zawartość podatków w kieliszku wódki
Stawka akcyzy na wyroby spirytusowe wynosi 8 811,00 zł od 1 hektolitra czystego alkoholu etylowego. Oznacza to, że w klasycznym ginie, wódce czy whisky, gdzie mamy 40% alkoholu, stawka wynosi 3 524,40 złotych. Daje to 17,62 złotych w półlitrowej butelce – a przypominam, że nie pomniejsza nam to podstawy VAT. Oznacza to, że w półlitrowej butelce wódki, która kosztuje 25 złotych aż 4,67 złotych to VAT. Suma podatków wynosi więc zawrotne 22,29 złotych! Oczywiście, podobnie jak w przypadku piwa i wina, mniejsze gorzelnie korzystają z akcyzy w obniżonej stawce. W takim wariancie same podatki stanowiłyby prawie 90% ceny!
Z reguły jednak najtańsze wódki korzystają z obniżonej stawki akcyzy przewidzianej dla małych producentów, a droższe mają mniejszy procentowy udział akcyzy w cenie. Nie ma jednak żadnych wątpliwości, że to mocne alkohole są najwyżej opodatkowane. Jest to implementacja unijnej dyrektywy – wyższa akcyza ma rekompensować najniższy koszt jednostkowy czystego alkoholu w najmocniejszych wyrobach spirytusowych.
