Spółka prowadząca działalność gospodarczą w formie estońskiego CIT, chcąc wyposażyć się w kapitał ma kilka opcji do wyboru – m.in. dopłatę i pożyczkę. W poniższym artykule przedstawione zostaną te dwie instytucje wraz z ich zaletami i wadami.
Dobry zwyczaj, (nie) pożyczaj?
Jedną z form dokapitalizowania spółki jest pożyczka udzielona na jej rzecz przez wspólnika. Jest to jedna z klasycznych form dofinansowania spółki poprzez przekazanie środków pieniężnych. Jednak “każdy kij ma dwa końce”, gdyż obciążać ona będzie bilans spółki, co należy mieć na uwadze.
Szczególnym przypadkiem jest spółka opodatkowana w formie ryczałtu od dochodów spółek. Tytułem przypomnienia: spółki opodatkowane reżimem estońskim nie płacą podatku dochodowego “na bieżąco”, a więc w zaliczkach. Wyjątkiem w tej sytuacji jest m.in. wypłata środków ze spółki lub też dokonanie transakcji, które podlegają pod ustawową definicję tzw. ukrytych zysków. Zgodnie z ustawą o CIT przez ukryte zyski, rozumie się wszelkie świadczenia wykonane z prawem do udziału w zysku, inne niż podzielony zysk, których beneficjentem, bezpośrednio lub pośrednio jest wspólnik lub podmiot bezpośrednio lub pośrednio powiązany z nim lub podatnikiem. Przykładem takich transakcji są m.in.:
- darowizny, w tym prezenty i ofiary wszelkiego rodzaju;
- wynagrodzenie przyznane wspólnikowi-pracownikowi przekraczające równowartość 5-cio krotności średniego miesięcznego wynagrodzenia za pracę wg GUS;
- 50% amortyzacji i wydatków związanych ze składnikami majątku wykorzystywanymi na cele mieszane (związane i niezwiązane z działalnością gospodarczą czy wydatki na reprezentację.
Należy jednak mieć na uwadze, że ustawodawca określa tzw. “otwarty katalog” ukrytych zysków. Oznacza to tym samym, że są to jedynie przykłady transakcji, a organ może uznać również inne z nich za podlegające opodatkowaniu ryczałtem.
Spółka, zwracając wspólnikowi pożyczkę z odsetkami, będzie musiała potraktować odsetki jako ukryty zysk, a tym samym opodatkować transakcję. Zgodnie z treścią art. 28m ust. 4 ustawy o CIT do ukrytych zysków nie zalicza się kwoty pożyczki (kredytu) zwróconej m.in. akcjonariuszowi i wspólnikowi, z wyłączeniem odsetek, prowizji, wynagrodzeń i opłat. Spółka zobligowana będzie zatem do potrącenia od wypłaconych odsetek podatek w wysokości 20% (lub 10% jeżeli jest małym podatnikiem). Zgodnie z ustawową definicją mały podatnik, to spółka, u którego wartość przychodu ze sprzedaży (z uwzględnieniem VAT) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym równowartości 2 000 000 euro, co w 2023 było równowartością kwoty 9 654 400 zł, a w 2024 – wartość 9 218 000 zł.
Szczególnie przy opodatkowaniu spółki estońskim CIT warto pomyśleć o nieoprocentowanych dopłatach jako formie zwrotnego finansowania spółki, tak aby uniknąć ów ukrytego zysku, a co się z tym wiąże – niepotrzebnego zobowiązania podatkowego. W interpretacji indywidualnej Dyrektora KIS z dnia 13 kwietnia 2023 r. o sygnaturze 0111-KDIB1-2.4010.65.2023.2.AW Organ uznał, iż pożyczka udzielona przez Wnioskodawcę na rzecz ojca wspólnika (będącego równocześnie prezesem zarządu – a więc podmiotu powiązanego) będzie stanowiła tzw. ukryty zysk i będzie podlegała opodatkowaniu ryczałtem od dochodów spółek. Tym samym, należy pamiętać, aby zwrot pożyczki dokonywał się jedynie w zakresie pożyczonego kapitału, bez odsetek.
Jednakże, należy zwrócić uwagę na przełomowe stanowisko WSA w Gliwicach z dnia 12 maja 2023 r. o sygnaturze I SA/Gl 93/23. Spółka w zdarzeniu przyszłym wskazała, iż ma zamiar udzielić pożyczki na rzecz innej spółki – podmiotu powiązanego względem niej. Kwota pożyczki miała zostać przeznaczona na poprawę płynności podmiotu powiązanego oraz inwestycje. Sąd wskazał jednak, iż nie należy z góry traktować każdej udzielonej przez spółkę na estońskim CIT pożyczki jako ukrytego zysku. Kluczowym kryterium powinno być to, czy pożyczka została udzielona w związku z prawem do udziału w zysku. W momencie pisania niniejszego artykułu ów orzeczenie jest nieprawomocne.
Pożyczka przed wejściem w reżim estoński
Z ciekawym stanowiskiem można spotkać się m.in. w interpretacji z dnia 13 lipca 2022 roku o sygnaturze 0114-KDIP2-2.4010.229.2023.2.ASK. W stanie faktycznym wniosku spółka komandytowa wskazała, że przed wejściem w reżim estoński udzielała ona pożyczek. Złożyła zapytanie dotyczące opodatkowania ryczałtem wypłat przed wyborem CIT-u estońskiego. Organ stanął po stronie podatnika, wskazując, że nie będą one stanowić dochodu z tytułu ukrytych zysków. Dyrektor KIS argumentował swoje stanowisko tym, iż wypłata zysku netto wypracowanego w okresie sprzed estońskiego CIT nie skutkuje obowiązkiem zapłaty podatku. Dzieje się tak tylko w sytuacji, gdy podatnik (spółka) jest w stanie udokumentować, że wypłacany zysk został wypracowany w okresie przed wyborem opodatkowania ryczałtem.
Alternatywa dla pożyczki – dopłaty
Jeżeli chcesz mieć zwrotne finansowanie spółki, a nie chcesz obciążać bilansu, rozważ wniesienie dopłaty do spółki. Warto przewidzieć możliwość ich ustanowienia już w umowie spółki, tak aby oszczędzić sobie późniejszej wizyty u notariusza. Same dopłaty przy opodatkowaniu estońskim CIT-em nie będą traktowane jako ukryty zysk, a tym samym nie będą podlegały opodatkowaniu. Opodatkowaniu podlegałaby bowiem jedynie nadwyżka zwróconej kwoty dopłaty, ponad kwotę wniesionej kwoty. Wynika to wprost z treści art. 28m ust. 3 pkt 4 ustawy o CIT oraz zostało potwierdzone w treści ww. interpretacji indywidualnej. Należy jednak pamiętać, iż wnoszone dopłaty (niezależnie od formy opodatkowania spółki) są objęte podatkiem od czynności cywilnoprawnych w wysokości 0,5%, liczonym od wartości transakcji. Co istotne, ustawodawca nie przewidział natomiast obowiązku opodatkowania PCC zwrotu dopłat, co jest z korzyścią dla podatników.
Podsumowanie
Dopłata oraz pożyczka to instytucje umożliwiające wyjście z problemów finansowych firmy lub gwarantującą kapitał potrzebny na inwestycje. Jeżeli spółka opodatkowana w formie estońskiego CIT-u, chce poprawić swój cash-flow musi uważać na instytucję tzw. ukrytych zysków w obu sytuacjach. Zarówno dopłaty, jak i pożyczki mogą okazać się przydatnymi narzędziami w obliczu zatorów płatniczych czy też niestabilnej sytuacji gospodarczej.
