Ochrona praw nabytych
Zgodnie z art. 2 Konstytucji Rzeczpospolita Polska jest demokratycznym państwem prawnym, urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społecznej, z tej konstytucyjnej normy wywodzi się zasada ochrony praw nabytych i interesów w toku. Oznacza to, że Ustawodawca gwarantuje, że nabyte prawo nie powinno być nikomu odbierane ani w niekorzystny sposób zmieniane.
Zakaz amortyzacji
Wprowadzone, Nowym Ładem, zmiany zastrzegają, że podatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych oraz osób prawnych mogą zaliczać do kosztów uzyskania przychodów odpisy amortyzacyjne od środków trwałych jakimi są budynki mieszkalne, lokale mieszkalne stanowiące odrębną nieruchomość, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego lub prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej nabytych lub wytworzonych przed 31 grudnia 2021 r., nie dłużej niż do dnia 31 grudnia 2022 r.
Nowe regulacje prawne zostały wprowadzone z pominięciem konstytucyjnej zasady ochrony praw nabytych i interesów w toku, Ustawodawca zastrzegł, co prawda, przepisy przejściowe, ale nie pozwalają one dokończyć rozpoczętych przedsięwzięć. Sytuacja taka jest niedopuszczalna, co potwierdzają wyroki Trybunału Konstytucyjnego (wyrok TK z 28 stycznia 2003 r. sygn. akt SK 37/01 i wyrok TK z 10 lutego 2015 r. sygn. akt P 10/11 pkt 4.2),
„(…) pozostaje w sprzeczności z zasadą ochrony praw nabytych i zasadą ochrony interesów w toku, wyrażonymi w art. 2 Konstytucji, pozbawienie podatnika prawa osiągnięcia celu amortyzacji, jakim jest zaliczenie w koszty podatkowe całości wartości początkowej środka trwałego lub wartości niematerialnych i prawnych rozłożonych w czasie (…)”.
Oczywiste jest, że przedsiębiorcy planując inwestycję, takie jak zakup nieruchomości, biorą pod uwagę dłuższą perspektywę czasu niż rok, takie przedsięwzięcia mają charakter długofalowy, z tego względu, wprowadzenia takich ograniczeń bez umożliwienia dokończenia amortyzacji na dotychczasowych zasadach godzi w interesy przedsiębiorców.
Respektowanie praw nabytych
Analogiczna sytuacja miała miejsca w 2018 r., Ustawodawca wprowadzając nowe przepisy ograniczające amortyzację środków trwałych otrzymanych w drodze darowizny, nie zapewnił ochrony praw nabytych. Ze względu na liczne apele oraz naciski społeczne, doszło do nowelizacji wprowadzonych przepisów, które umożliwiały kontynuację amortyzacji przez podatników, którzy ją rozpoczęli przed wprowadzeniem niekorzystnych dla podatników zmian. Wpłynęło to również na linię interpretacyjną, w której zaczęto powoływać się na ochronę praw nabytych i zmienione przepisy.
Jak można walczyć o amortyzację?
Przedsiębiorcy, którzy chcą kontynuować amortyzacje nieruchomości mieszkalnych na starych zasadach, w pierwszej kolejności powinni wystąpić z wnioskiem o indywidualną interpretację podatkową do Krajowej Informacji Skarbowej. Z pewnością, otrzymają informację, że ich stanowisko jest nieprawidłowe. Taka niekorzystna interpretacja podlega zaskarżeniu do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, gdzie za pomocą skargi na interpretacje podatkową można dochodzić swoich praw na drodze sądowej. Potem, prawdopodobnie czeka nas jeszcze Naczelny Sąd Administracyjny, a po wyczerpaniu wszystkich środków zaskarżania nawet i Trybunał Konstytucyjny.
W ostatnich tygodniach zaczęły zapadać pierwsze wyroki Wojewódzkich Sądów Administracyjnych, nie są one jednak korzystne dla podatników. Sądy wskazują, że do oceny zgodności przepisów prawa z Konstytucją dokonuje Trybunał Konstytucyjny. Oznacza to, że na rozstrzygnięcie tej sprawy będziemy musieli jeszcze trochę poczekać. Nie oznacza to jednak, że nie warto walczyć o swoje prawa.
Nie wszyscy przedsiębiorcy stracą możliwość amortyzacji
Spółki, które jako formę opodatkowania wybrały estoński CIT, nadal będą mogły dokonywać odpisów amortyzacyjnych od lokali mieszkalnych, zarówno od tych, które już posiadają oraz od tych, które nabędą w przyszłości. Zakaz amortyzacji dotyczy tylko amortyzacji podatkowej, księgowo (bilansowo) nadal będzie ona możliwa i odzwierciedlać będzie planowany okres użytkowania środka trwałego. Decydując się na estoński CIT, nie obowiązują nas zasady prawa podatkowego, a zasady prawa bilansowego, z tego względu odpisy amortyzacyjne nadal będą dla nas kosztem.
