Wszystko swój początek miało, gdy włoskie organy podatkowe zażądały od koncernu Meta, czyli właściciela portali społecznościowych takich jak Facebook, Instagram oraz komunikatora WhatsApp zaległego podatku za lata 2015-2021 w kwocie ok. 870 mln euro. O co dokładniej chodzi? Już spieszę z odpowiedzią!
Cały sęk kryje się w danych osobowych, które według włoskiego fiskusa powinny zostać opodatkowane. Za ich argumentacją kryje się fakt, że użytkownicy w momencie logowania udostępniają właścicielowi portalu swoje dane osobowe, powołując się jednocześnie na to, iż stanowią one wymierną wartość majątkową. Użytkownicy poprzez tę czynność „płacą” za świadczoną usługę, wskutek czego powinien zostać uiszczony VAT.
Sprawa jest interesująca z uwagi na to, że platformy, których dotyczy sprawa są w tych czasach powszechne i kwestie ich dotyczące wzbudzają ciekawość wśród wielu ludzi wywodzących się z różnych dziedzin.
Gdyby natomiast zdanie włoskiego fiskusa zostało pozytywnie rozpatrzone, to z pewnością reszta krajów Unii Europejskiej zajęłaby to samo stanowisko. Jednocześnie z biegiem czasu z takim rozstrzygnięciem sprawy na pewno przyczyniłoby się ono do tego, że opodatkowanie VAT spadłoby również na inne „darmowe” portale internetowe, którym użytkownicy udostępniają swoje dane.
Z regulaminu Facebooka wiemy, że dane osobowe wykorzystywane są przez platformę w kontekście personalizacji reklam. W związku z tym każdy użytkownik ma przyjemność przeglądania rzeczy związanych ze swoimi własnymi zainteresowaniami. Natomiast za reklamy spersonalizowane i inne treści komercyjne i sponsorowane płacą koncernowi firmy i inne organizacje.
Włoski fiskus zaprawiony w boju
Warto wspomnieć, że to nie pierwszy raz Włochy toczą walkę z koncernami internetowymi. Mówi się, że być może testują oni koncepcję opodatkowania jaką przyjmują internetowi usługodawcy. Pierwszą batalię Włochy prowadziły ze znaną wszystkim wyszukiwarką Google. Chodziło w tej sprawie o podatek odprowadzany od dochodów reklamowych. Zakończyła się ona przegraną włoskiego fiskusa. Zaskakujące jest to, że mimo wygranej, Google ostatecznie zgodziło się na to, aby wypłacić zaległą kwotę 306 mln euro podatku za lata 2002-2015. Na unormowanie zaległości zdecydował się również w tej kwestii Facebook i Amazon.
Jedną z wygranych włoskiego fiskusa była sprawa dotycząca Airbnb (serwis internetowy umożliwiający wynajem lokali od osób prywatnych na terenie wielu krajów). Dotyczyła ona podatku u źródła. Tutaj zdanie włoskiego fiskusa zostało potwierdzone przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (sygn. C-83/21).
Dane osobowe z wartością pieniężną?
Mówi się, że dane osobowe nie mają swojej wartości wyrażonej w pieniądzach. Czy oby na pewno?
Biorąc pod uwagę jeden z wyroków Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (sygn. C-16/93) stwierdzić można, że usługa ta wręcz powinna zostać opodatkowana. Czy w tym przypadku zatem jesteśmy w stanie określić podstawę opodatkowania? Nie do końca… Ale! Włoscy eksperci postanowili oszacować tę kwestię totalnie po swojemu. Z ich obliczeń wynika, że koncern Meta jest im winny wypłacenia kwoty sięgającej około 220 mln euro, która składa się na zaległy VAT – i to jedynie za 2021 rok!
Słowem ekspertów
Ze słów ekspertów nie wynikają dobre wieści. Pojawia się w związku z tym bowiem wiele wątpliwości. Istnieje powiedzenie, że nie ma nic za darmo. Natomiast bardzo ciężką kwestię stanowi to, czy dane osobowe użytkowników mogą stanowić podstawę do opodatkowania VAT dla usług jakie świadczy Facebook i inne platformy internetowe. Przecież nie ma w świecie żadnego cennika, który dałby nam informacje odnośnie ilości danych jakie trzeba by było przekazać Facebookowi w zamian za ww. usługi.
Opinię ekspertów stanowi również fakt, że związek, który zachodzi między usługą platform internetowych a danymi osobowymi nie jest na tyle ścisły, aby możliwe było opodatkowanie.
W związku z powyższym, wiele argumentów jednak stoi po stronie Facebooka. Dane osobowe nie odnoszą się przecież do prawidłowego działania serwisu.
Przykładem może być następująca sytuacja:
Pan X postanowił założyć konto na platformie internetowej o nazwie Y. Nie chciał on jednak ujawniać swojej tożsamości, więc utworzył konto o zupełnie innych danych.
Powyższy przykład zobrazował nam sytuację, w której dane osobowe zostały umieszczone, ale nie są prawdziwe. Wobec tego nie będą nadawały się do wykorzystania przez platformę, a mimo to, serwis społecznościowy dalej będzie działał.
Nie sposób wyobrazić sobie sektor gospodarki, który nie zajmuje się przetwarzaniem danych osobowych. Zatem konsekwencje wygranej włoskiego fiskusa rozprzestrzenią się na ogromną skale.
Kiedy platformy płacą VAT?
Aby jasno przedstawić w jakich sytuacjach VAT jest uiszczany przez platformy internetowe warto wspomnieć o pewnej współcześnie znanej stronie. Mowa o platformie OnlyFans, która w lutym tego roku spotkała się z wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.
OnlyFans to platforma, na której twórcy umieszczają zdjęcia oraz wideo z różnych dziedzin, a użytkownicy, jeśli są tym zainteresowani – wykupują dostęp do zamieszczonych tam multimediów. Wobec tego, właściciel zobowiązany jest do pobrania VAT od swojej prowizji, ale również od wynagrodzenia, które należne jest twórcom. Wywnioskować z tego można, że platforma Onlyfans jest usługodawcą.
Zapłata wyższego VAT uargumentowana wyrokiem TSUE spowodowana jest tym, że w przypadku OnlyFans świadczy on usługę w swoim imieniu, lecz na rzecz osoby trzeciej. W tym przypadku jesteśmy więc w stanie przypisać płatność do usługi.
Niepewna przyszłość platform internetowych
W rozstrzygnięciu będzie trzeba wziąć pod uwagę parę istotnych spraw. Przede wszystkim potrzebna będzie świadomość tego, że skutki potencjalnej wygranej włoskich organów podatkowych będą dotyczyły nie tylko tego państwa, ale wszystkich w UE. Zatem pytanie brzmi, czy przypadkiem nie nastąpi podwyżka cen za usługi świadczone przez dostawców internetowych? Pewne jest to, że rozstrzygnięcie w tej sprawie będzie dużo kosztować i wpłynie z ogromną siłą na współczesną gospodarkę.
Włoskie organy podatkowe są zatem doświadczone w sądzeniu się z platformami internetowymi. Kto wie czy nie przyjdzie im do głowy więcej podobnych pomysłów!
