„Koszt” w estońskim CIT
W przypadku estońskiego CIT-u nie istnieje kategoria przychodu czy kosztu podatkowego, gdyż wynik spółki obliczany jest co do zasady na bazie prawa bilansowego (ustawa o rachunkowości), a nie ustawy o CIT (obowiązuje nas jedynie jeden rozdział tzn. 6b). W ustawie o rachunkowości brak jest przepisów analogicznych do tych o limicie zaliczenia w koszty uzyskania przychodu wydatków na nabycie/wynajem/leasing samochodu osobowego, które wynikają z ustawy o CIT. Zatem wszelkie wydatki związane z „nabyciem” oraz eksploatacją samochodu będą w całości „kosztem” dla spółki na estońskim CIT.
Jednakże w praktyce ustawodawca, wprowadził pewne ograniczenia tzn. wskazał, że opodatkowane ryczałtem (10% dla małego oraz 20% dla dużego podatnika CIT) są wydatki niezwiązane z prowadzeniem działalności (o czym niżej) oraz ukryte zyski (czym są ukryte zyski wyjaśniamy w artykule „Ukryte zyski- ciemna strona estońskiego CIT-u). Więc, o ile dany wydatek zostanie uznany za wydatek niezwiązany z działalnością gospodarczą lub ukryty zysk, to konieczne będzie uiszczenie dodatkowego podatku.
Auto wykorzystywane mieszanie- ukryte zyski
Biorąc pod uwagę powyższe, okazuje się, że konsekwencje podatkowe zależeć będą od sposobu wykorzystania samochodu. W sytuacji, gdy samochód jest używany mieszanie przez wspólnika lub inny podmiot powiązany, to połowa wydatków związanych z samochodem traktowana jest jako ukryty zysk.
Niestety niejasnym pozostaje czy ukryty zysk powinien być naliczony od kwoty netto czy brutto, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej przychyla się do mniej korzystnej interpretacji przepisów tzn., jego zdaniem ukryty zysk należy obliczyć od kwoty brutto, w mojej opinii nie ma to pokrycia w przepisach, jednak, dopóki wątpliwość nie zostanie rozstrzygnięta przez sądy administracyjne bezpieczniej jest stosować zasady narzucone przez KIS. Poniżej przykładowe wyliczenia sumy ukrytego zysku oraz należnego podatku:
– rata leasingowa 2 000 zł netto + 460 zł VAT-u;
– paliwo 500 zł netto + 115 zł VAT-u.
Ukrytym zyskiem będzie 50% z 3 075 zł, czyli 1 537,5 zł, od tej sumy należy naliczyć 10% lub 20% podatek, czyli odpowiednio 153,75 zł oraz 307,5 zł. Podatek spółka powinna zapłacić do 20 dnia następnego miesiąca, nie ma konieczności składania dodatkowej deklaracji oprócz wykazania sum podatku w deklaracji rocznej CIT-8e.
Auto wykorzystywane mieszanie- wydatki niezwiązane z działalnością gospodarczą
Gdyby jednak samochód nie był wykorzystywany przez wspólnika czy inny podmiot powiązany a przez pracowników (do celów osobistych), to podatek i tak zapłacimy, tylko tym razem z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą. Jest to pojęcie bardziej enigmatyczne niż w przypadku ukrytych zysków, w ustawie brak jest dokładnej definicji tego pojęcia, dlatego posiłkować możemy się definicją językową, interpretacją ogólną Ministra Finansów oraz interpretacjami indywidualnymi.
Od 1 stycznia bieżącego roku (2023) przepisy zostały w niewielkim stopniu dookreślone, za wydatki niezwiązane z działalnością gospodarczą została uznana połowa wydatków od „nabycia” i używania m.in. samochodów osobowych, które nie są wykorzystywane wyłącznie na cele działalności gospodarczej. Zatem w praktyce skutki podatkowe wykorzystania samochodu przez pracowników będą dokładnie takie same jak w przypadku wykorzystania przez wspólnika.
Co ważne w 2022 roku nie funkcjonował przepis wskazany powyżej, zatem wykorzystanie samochodu służbowego przez pracowników nie powodowało konieczności zapłacenia podatku. Takie stanowisko potwierdziły również wojewódzkie sądy administracyjne (skarbówka uważała, że jest to ukryty zysk lub wydatek niezwiązany z działalnością gospodarczą).
Auto wykorzystywane jedynie na cele działalności gospodarczej
Jeżeli samochód zostanie zgłoszony do urzędu skarbowego jako wykorzystywany tylko do celów działalności gospodarczej, będzie mieć prowadzoną ewidencje przebiegu oraz zostanie stworzony regulamin wykorzystania pojazdu w spółce, to nie powinniśmy obawiać się o problemy z ukrytymi zyskami czy wydatkami niezwiązanymi z działalnością. Zatem możemy cieszyć się możliwością zaliczeniu w „koszty” całości wydatków związanych z autem bez dodatkowych kłopotów. Jest to oczywiście optymalne podatkowo rozwiązanie, jednak z drugiej strony wyklucza możliwość wykorzystania pojazdu do własnych celów wspólników czy pracowników.
A co z autem, które nie jest użytkowane do celów pozagospodarczych, ale nie zostało zgłoszone do użytku tylko w działalności (zatem nie prowadzimy „kilometrówki”)? Wydawać by się mogło, że jedyną konsekwencją będzie utrata możliwości pełnego odliczenia VAT-u (50% zamiast 100%), jednak kolejny raz, mimo braku podstaw w ustawie o CIT, Krajowa Informacja Skarbowa uważa, że wydatki na takie auto powinny w połowie zostać potraktowane jako ukryty zysk. Zatem ponownie i w tej kwestii, podatnikowi pozostaje liczyć na pozytywne orzeczenia sądów administracyjnych.
