Słów kilka o tym czym jest danina solidarnościowa
Daninę solidarnościową reguluje przepis art. 30h ustawy o PIT. Obowiązek zapłaty tego świadczenia dotyczy osób fizycznych, które uzyskują dochody podlegające opodatkowaniu podatkiem PIT na zasadach określonych według m.in. skali podatkowej, podatku liniowego czy jednolitej 19% stawki podatku od zysków kapitałowych. Konieczność zapłaty daniny solidarnościowej powstaje, gdy suma ww. dochodów, po ich zmniejszeniu o kwoty pomniejszające, przekracza 1 000 000 zł. Wówczas nadwyżka ponad 1 000 000 zł sumy ustalonych dochodów, po ich zmniejszeniu o kwoty pomniejszające te dochody, stanowi podstawę obliczenia daniny solidarnościowej, która podlega opodatkowaniu według 4% stawki. Osoby fizyczne obowiązane do zapłaty daniny solidarnościowej składają deklarację o jej wysokości w terminie do 30 kwietnia roku kalendarzowego. W tym samym terminie upływa termin zapłaty daniny.
Niekorzystne linia fiskusa
Krajowa Informacja Skarbowa, w ramach interpretacji indywidualnych, konsekwentnie odmawia możliwości rozliczenia straty przy obliczaniu daniny solidarnościowej. Celem przykładu należy wskazać interpretację indywidualną z dnia 1 września 2021 r. o sygn.: 0115-KDIT1.4011.453.2021.1.MT. KIS swoje stanowisko opiera na literalnej wykładni przepisu art. 30h ust. 2 ustawy o PIT, z którego nie wynika możliwość pomniejszenia daniny solidarnościowej o straty z lat ubiegłych (tj. przepis ten nie przewiduje takiej przesłanki).
Innego zdania są sądy administracyjne…
Co do zasady sądy administracyjne były bardziej przychylne podatnikom, niemniej w judykaturze również pojawiły się rozbieżności. Przykładowo, WSA w Bydgoszczy w wyroku z dnia 12 października 2021 r. o sygn.: I SA/Bd 477/21 uznał, że
„przy obliczaniu podstawy obliczenia daniny solidarnościowej nie uwzględnia się straty z lat ubiegłych”
i tym samym przyjął niekorzystną interpretację fiskusa. Natomiast zdecydowana większość wojewódzkich sądów administracyjnych w ramach wydawanych wyroków nie podzieliła zdania organów podatkowych. Szczególną uwagę należy zwrócić na wyrok WSA w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 29 grudnia 2020 r. o sygn.: I SA/Go 398/20. Sąd zwrócił uwagę na art. 30h ust. 2 ustawy o PIT, który wskazuje na pomniejszenie sumy dochodów podlegających opodatkowaniu o kwoty wymienione w tym przepisie. Natomiast w art. 9 ust. 3 ustawy o PIT wynika, że o wysokość straty obniża się dochód uzyskany. WSA w Gliwicach podkreślił, że pomniejszenie, o którym mowa w przepisie art. 30h ust. 2 ustawy o PIT jest obligatoryjne (po ich pomniejszeniu) natomiast obniżenie dochodu o wysokość straty ze źródła przychodów jest fakultatywne dla podatnika. Jednocześnie w przepisie art. 30h ust. 2 ustawy o PIT nie ma sformułowanego zastrzeżenia, że na potrzeby ustalenia podstawy obliczenia daniny solidarnościowej nie należy odwoływać się do przepisu art. 9 ust. 3 ustawy o PIT. W konsekwencji można obniżyć dochód o wysokość straty z lat poprzednich z tego źródła przychodów.
Podsumowanie
Zgodnie z zasadą wyrażoną w przepisie art. 2a Ordynacji podatkowej – w razie wątpliwości w przypadku niejasności przepisów, fiskus nie powinien interpretować przepisów w sposób dowolny, lecz na korzyść podatnika. Tym samym w kontekście omawianego tematu i możliwości rozliczenia straty przy obliczeniu daniny solidarnościowej – organy podatkowe jak i sądy winny mieć na uwadze niniejszą zasadę i przełomowy wyrok NSA z 19 lipca 2022 r. o sygn.: II FSK 452/22. W tym wyroku NSA wskazuje na to, że gdyby intencją prawodawcy było uniemożliwienie odliczenia straty z lat ubiegłych przy ustalaniu podstawy obliczenia daniny solidarnościowej, to zostałoby to uregulowane wprost w ustawie o PIT.