Darowizna z YouTube i Patronite
Prowadzenie hobbystyczne kanału na platformie YouTube lub portalu Patronite wiąże się z koniecznością wyrażenia zgody regulaminowej. Jest ona zatwierdzeniem polityki prawnej danego serwisu. Udostępniając treści na kanale YouTube, Użytkownicy mają możliwość zobrazowania swoich poglądów, upodobań, przekonań. Mogą tworzyć filmy, stand-upy bądź za pośrednictwem innych form przekazać treści społeczności wirtualnej. Kanał YouTube oferuje możliwość wsparcia finansowego konkretnych twórców w ramach przycisku „Wesprzyj”. Obserwator wyrazić może w ten sposób aprobatę dla działania autora. Dzieje się to dobrowolnie, bez przymusu czy konieczności nawiązania współpracy pomiędzy tymi osobami.
Kolejnym sposobem na otrzymanie finansowego wsparcia jest założenie konta na serwisie „Patronite”. Obserwatorzy i zwolennicy twórczości właściciela konkretnego konta na „Patronite” stają się jego Patronami. Uznając uzewnętrznianie jego myśli w postaci nowych filmów za ważne mają możliwość dokonania dobrowolnej wpłaty w kwocie uzależnionej od indywidualnych preferencji. Donacja ta może być jednorazowa lub cykliczna i stała.
Dodatkowo, promując swoją osobę za pośrednictwem w/w kanałów nieustannie poszerza się krąg odbiorców poszczególnych treści z nich płynących. Osoby zaciekawione działaniami poszczególnych twórców mogą dokonać indywidualnych wpłat na prywatne rachunki bankowe autorów. Wpłaty są objawem uznania i podziwu oraz stanowią formę wsparcia, aby możliwe było otrzymywanie podobnych treści w przyszłości.
Wracając do kwestii podatków, poszczególne formy wsparcia przedstawione powyżej stanowią dla ich autorów wsparcie finansowe, które z punktu prawnego nie musi polegać opodatkowaniu. Poniżej pewnej kwoty podmiot je otrzymujący – przedsiębiorca lub osoba nieprowadząca działalności gospodarczej – nie ma obowiązku dokonywania ich rozliczeń.
Rozliczenie darowizny z YouTube i Patronite
Kluczowe jest dokonanie prawidłowej kwalifikacji podatkowej wsparcia finansowego otrzymywanego w zamian za publikowanie treści na portalach społecznościowych. Pod uwagę wziąć trzeba z jakim nastawieniem autorzy publikują treści. Mogą być nastawieni na otrzymanie wynagrodzenia, które będzie pozwalało na ich utrzymanie, bądź też dokonywać tego dobrowolnie i nienależnie od otrzymywania w danym okresie jakiegokolwiek wsparcia.
Konto na YouTube i Patronite jako podstawa egzystencji
Jeżeli prowadzenie kanału na YouTube lub posiadanie konta w serwisie „Patronite” stanowi część naszej działalności, pozwalacej nam na egzystencję, dochód z nich płynący powinniśmy opodatkować na zasadach ogólnych. Przychody te nie mieszczą się jednak w żadnym źródle przychodu, dlatego też zgodnie ze stanowiskiem organów podatkowych, powinny być utożsamione z przychodem zaliczonym do tzw. innych źródeł wskazanych w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT. O stawce podatku w takim przypadku można szerzej poczytać na wpisie o oskładkowaniu i opodatkowaniu umowy o pracę, umów cywilnoprawnych i B2B.
Wpłaty donatorów na działalność hobbystyczną
Jeżeli jednak otrzymanie jakichkolwiek wpłat z prowadzenia kanału na YouTube lub konta na serwisie „Patronite” nie jest naszym celem, a udostępniamy na nich treści dobrowolnie i hobbystycznie, wpłaty te możemy objąć podatkiem od spadków i darowizn. Potwierdza to Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 18 lutego 2021 r. o sygn.. 0111-KDIB2-3.4015.174.2020.4.BB. Dyrektor KIS uznał stanowisko podatnika w zakresie kwalifikacji dochodu płynącego z przycisku „Wesprzyj”, wpływów na prywatne konto bankowe oraz wpływów z serwisów „Patronite” jako darowizny za prawidłowe. Podkreślenia wymaga fakt, że podatnik, który otrzymał tę pozytywną interpretację, obok działalności hobbystycznej prowadził działalność gospodarczą obejmującą ten sam zakres – tworzenie materiałów edukacyjnych, filmów, konferencji. Dyrektor KIS uznał za prawidłowe stanowisko podatnika, stanowiące, że:
„(…) działalność hobbystyczna prowadzona na kanale YouTube, z którym wiążą się wpłaty poprzez przycisk “Wesprzyj”, profil na serwisie “Patronite” oraz indywidualne wsparcie otrzymywane na prywatny rachunek bankowy, nie może być uznana za działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy Prawo przedsiębiorców. Hobbystyczne szerzenie swoich poglądów i treści nie spełniają bowiem elementu zorganizowania i zarobkowości. Wnioskodawca podkreśla, że montaż filmów udostępnianych na publicznym kanale odbywa się nieplanowanie, w jego pracach brak jest planu pracy oraz nie czuje obowiązku udostępniania ich systematycznie. Ponadto, działalność ta jest nieodpłatna, publiczna. WSA w Poznaniu 28 kwietnia 2009 r. w sprawie o sygn. akt. III SA/Po 374/08 wskazał, że brak którejkolwiek z wymienionych w ustawie cech oznacza, że dana działalność nie może być zakwalifikowana do kategorii działalności gospodarczej.”
Niemniej jednak, przychód związany z prowadzeniem kanału YouTube czy konta na serwisie „Patronite” traktowany był przez niego jako dodatek, który pozwalał mu wyłącznie na tworzenie tych treści. Podkreślał, że
„Dochód z zarejestrowanej działalności gospodarczej jest dochodem pozwalającym na utrzymanie oraz egzystencję. Darowizny otrzymywane od Patronów czy innych osób zainteresowanych kanałem na YouTubie w ocenie Wnioskodawcy są wyłącznie bonusem czy nagrodą otrzymywanym w zamian za poparcie czy uznanie osób trzecich, niepowiązanych z twórcą. Przygotowanie, obróbka oraz publikacja materiałów na kanale YouTube prowadzona jest w ramach czasu wolnego Wnioskodawcy, którą traktuje jako samorozwój. Wszelkie informacje, które pozyskuje w jej ramach mogą jedynie przynieść profit w późniejszym etapie jego pracy. Materiały publikowane na serwisie internetowym YouTube nie podlegają sprzedaży, lecz tak jak wskazane wcześniej są one ogólnodostępne na publicznym kanale.”
Dyrektor KIS po przedstawieniu opisu działalności gospodarczej i charakteru działalności hobbystycznej, uznał za prawidłowe stanowisko podatnika w zakresie zakwalifikowania uzyskiwanych przez niego wpłat od osób wspierających do podatku od spadków i darowizn. Zastrzegł jednak, że nie mogą one jednoznacznie wynikać z innych niż darowizna stosunków zobowiązaniowych. Organ podkreślił, że:
„jak wynika z treści wniosku, w przedstawionym opisie stanu faktycznego stosunek prawny pomiędzy Wnioskodawcą a osobami wspierającymi, odpowiada umowie darowizn. Darczyńcą w tym przypadku jest każda osoba wspierająca, przekazująca środki pieniężne na rzecz Wnioskodawcy(…).”
Swoboda donatorów
Z powyższego można zatem wysunąć wniosek, że otrzymywane wsparcie od donatorów, pochodzące z różnych serwisów internetowych, może być uznane za darowiznę. Autor jest zobligowany jednak do rozdzielenia dwóch form swojej działalności – działalności prowadzonej w ramach swojego przedsiębiorstwa oraz działalności hobbystycznej. Kluczowe jest, by udostępnianie treści odbywało się bez względu i niezależnie od otrzymywanych pieniędzy. Ponadto autorzy treści rozpowszechnianych w ten sposób nie mogą w żaden sposób wymuszać na odbiorcach wpłat w określonych wysokościach. Musi być to w pełni świadome i dobrowolne działanie samych donatorów. Co więcej, donatorzy nie mogą oczekiwać świadczeń wzajemnych. W podzięce jedynie twórcy mogliby przekazać świadczenia o charakterze symbolicznym i niepieniężnym np. publiczne podziękowanie, zaproszenie do zamkniętej grupy dyskusyjnej.
Rozliczenie darowizny i kwota wolna od podatku
Na podstawie art. 888 § 1 kodeksy cywilnego dowiadujemy się, że przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Doktryna podkreśla, iż celem darowizny jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu w postaci świadczenia wzajemnego i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Jest ono nieodpłatne, bowiem obdarowany nie może zobowiązać się do wzajemnego świadczenia w zamian za udzielenie darowizny.
Niewątpliwym jest, że przychody otrzymywane w ramach serwisu „Patronite”, przycisku „Wesprzyj” czy indywidualnych wpłat na prywatne konto autorów poszczególnych treści wypełniają ustawowo określone cechy darowizny. Zaliczyć do nich powinno się przede wszystkim – brak stosunku wzajemnego z donatorami, nieodpłatność i bezinteresowność.
Darowizny są opodatkowane na zasadach wskazanych w ustawie z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn. Zgodnie z treścią tej ustawy opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę od jednej osoby własności rzeczy i praw majątkowych wartości, która przekracza:
- 9637 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej;
- 7276 zł – gdy nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej,
- 4902 zł – gdy nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej.
Z przywołanego fragmentu ustawy wynika, że podatnicy mają obowiązek kontrolować wysokość wpłat, a darczyńców muszą przyporządkowywać do odpowiednich grup podatkowych. Do pierwszej grupy zaliczymy najbliższą rodzinę – małżonka, syna, córkę, rodziców, dziadków, rodzeństwo, pasierba, ojczyma, macochę, teściów, zięć, synową itp. W drugiej grupie podatkowej znaleźli się dalsi krewni darczyńcy m.in. siostrzeniec, bratanek, wuj, ciotka, szwagier, żona wujka itp. W trzeciej grupie znajdują się natomiast wszystkie pozostałe osoby, których nie można utożsamiać z powyższymi dwoma grupami.
Osoby prowadzące działalność hobbystyczną na kanale na YouTube, serwisie „Patronite” co do zasady otrzymują datki od donatorów, którzy będą stanowić reprezentantów III grupy podatkowej. Oczywiście, powinni oni mieć na uwadze również osoby z I i II grupy podatkowej, do których zastosowanie będzie miała inna wartość donacji.
Udokumentowanie otrzymania wsparcia
Istotne jest dokumentowanie faktu otrzymania datku od konkretnej osoby i prowadzenia w tym zakresie skrupulatnej ewidencji. Po przekroczeniu kwoty wolnej od podatku (kwot wskazanych powyżej), obdarowany zobowiązany jest do zapłaty podatku od spadków i darowizn od kwoty przekraczającej kwotę wolną. Ustawodawca wskazał bowiem, że jeżeli nabycie własności rzeczy i praw majątkowych od tej samej osoby następuje więcej niż jeden raz, do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych dolicza się wartość rzeczy i praw majątkowych nabytych od tej osoby lub po tej samej osobie. Ma to miejsce w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie. Z przepisu wynika, że obliczając kwotę wolną od podatku sumuje się wartość rynkową otrzymanej darowizny z wartością rzeczy i praw majątkowych nabytych przez obdarowanego od tej samej osoby (np. tytułem darowizny). Odnosi się to do okresu 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło nabycie ostatniej darowizny. Dyrektor podkreślił:
„Jeżeli wartość darowizny od jednego darczyńcy przekroczy kwotę wolną od podatku (…), podatnicy podatku są obowiązani, (…) w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego, właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych według ustalonego wzoru. Do zeznania podatkowego dołącza się dokumenty mające wpływ na określenie podstawy opodatkowania.”
Organ wskazał, że:
„Wnioskodawca jest zobowiązany do składania zeznania podatkowego w każdej sytuacji, w której kwota otrzyma od jednej osoby sumarycznie w ciągu 5 lar poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie otrzymanie darowizny przekroczy 9.637 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej, 7.276 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej, 4.902 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej. Zeznanie podatkowe składa z tytułu otrzymania darowizny od każdej osoby fizycznej odrębnie, w terminie miesiąca od dnia, w którym powstał obowiązek podatkowy, czyli od dnia otrzymania darowizny. Zgłoszenia dokonuje się na druku zeznania podatkowego SD-2, stanowiącym załącznik do Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 listopada 2015 r. w sprawie zeznania podatkowego składanego przez podatników podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2015 r., poz. 2068).”
Istotne jest jednak, że jeśli kwota datków od jednego darczyńcy nie przekroczy 4902 zł przez 5 lat, to osoba prowadząca tą działalność hobbystyczną nie ma żadnych obowiązków względem fiskusa. Podatnik musi pamiętać o konieczności ewidencjonowania darowizn poprzez tworzenie imiennej listy darczyńców wraz z kwotami datami poszczególnych wpłat.
Po otrzymaniu pozytywnej interpretacji podatnik otrzymał możliwość kwalifikowania otrzymywanych środków pieniężnych od niezależnych i niepowiązanych podmiotów jako darowizny. W oparciu o wymogi ustawy o podatku od spadków i darowizn, do obowiązków podatników należy zaliczyć prowadzenie imiennej dokumentacji, na podstawie której przyporządkowane będą otrzymywane wpłaty do konkretnych wspierających.
Funkcja ochronna indywidualnej interpretacji
Indywidualne interpretacje podatkowe stanowią zabezpieczenie i wywołują skutki prawne wyłącznie w sytuacji przedstawionej przez wnioskodawców oraz tylko wtedy gdy stan będący przedmiotem interpretacji pokrywa się z rzeczywiście podejmowanymi działaniami przez Wnioskodawców. Jeśli zmianie ulegnie stan faktyczny wnioskodawcy, interpretacja traci swoją aktualność i nie będzie zabezpieczeniem. Jednakże, tak wydana interpretacja będzie mogła stanowić argument do wydania przyszłych interpretacji innych podatników, którzy będą widzieć podobieństwo w prowadzonych przez siebie pracach z działalnością określoną w przywoływanej interpretacji.
