Przedsiębiorcy prowadząc swoje działalności bardzo często wykorzystują w nich samochody. Jedni korzystają ze swoich prywatnych pojazdów, drudzy kupują samochód firmowy. Jaka jest różnica i co się bardziej opłaca?
Prywatny samochód w firmie
W przypadku wykorzystywania w działalności prywatnego samochodu, podatnikowi przysługuje prawo do rozliczenia w kosztach działalności 20% kosztów jego eksploatacji, a także prawo do odliczenia połowy VAT-u z faktur dokumentujących takie wydatki. Koszt uzyskania przychodu obliczymy więc w następujący sposób: (kwota netto + połowa VAT) * 20%. Taki samochód nie stanowi majątku firmowego, nie zostaje wprowadzony do środków trwałych, w związku z czym podatnik nie ma prawa do dokonywania odpisów amortyzacyjnych.
Samochód w środkach trwałych
Ujęcie samochodu osobowego w środkach trwałych uprawnia podatnika do rozliczenia w kosztach aż 75% wydatków eksploatacyjnych oraz odliczenia od nich połowy VAT-u. Uważa się, że taki pojazd wykorzystywany jest wtedy do celów mieszanych, tj. zarówno prywatnie jak i w celach służbowych.
Aby ująć pojazd w ewidencji środków trwałych, podatnik może przekazać go z majątku prywatnego do firmy za pomocą oświadczenia. Podstawą do ujęcia w firmie jest również zakup samochodu na dane firmowe. Ponieważ pojazd zostaje wprowadzony do firmy jako środek trwały, możemy go amortyzować. Dla nowych samochodów roczna stawka amortyzacji wynosi 20% wartości, natomiast dla pojazdów używanych – 40%. Auto może zostać uznane za używane, jeśli przed obecnym właścicielem (przedsiębiorcą), było używane przez innego
podatnika przez okres co najmniej 6 miesięcy.
Jeśli wartość pojazdu będącego przedmiotem transakcji nie przekracza 10 000 zł, podatnik ma możliwość dokonania jednorazowej amortyzacji lub rozliczenia takiego zakupu bezpośrednio w kosztach działalności. W przypadku gdy wartość pojazdu przekracza wartość graniczną, zakupione auto podlega amortyzacji i nie mamy możliwości rozliczenia całości bezpośrednio w kosztach.
A co z leasingiem?
Wyróżnia się dwa rodzaje leasingu: finansowy oraz operacyjny. Główna różnica między nimi, to sposób rozliczania kosztów przez leasingobiorcę.
Kupując samochód poprzez leasing finansowy, leasingobiorca jest zobowiązany wpisać dany pojazd w swoje środki trwałe oraz odpowiednio co miesiąc dokonywać jego amortyzacji, co będzie stanowiło dla podatnika koszt uzyskania przychodu. VAT płacony jest w całości, przy podpisywaniu umowy, wtedy również powstaje prawo do jego odliczenia w połowie wysokości. Z faktur otrzymywanych za raty leasingowe nie możemy już odliczyć VAT-u, a w kosztach możemy rozliczyć tylko część odsetkową takiej raty.
Leasing operacyjny jest bardziej popularny – samochód pozostaje w środkach trwałych leasingodawcy, w związku z czym koszt dla podatnika stanowią miesięczne raty leasingowe, a nie odpisy amortyzacyjne. Możemy również skorzystać z prawa do odliczenia połowy VAT-u z faktur dokumentujących raty.
Decydując się na leasing, niezależnie od jego rodzaju, należy mieć na uwadze wartość pojazdu, który miałby być przedmiotem umowy. Otóż obecnie przepisy wskazują maksymalny limit kosztów uzyskania przychodów na poziomie 150 000 zł (dla samochodów spalinowych i hybrydowych) oraz 225 000 zł (dla samochodów elektrycznych). Jeśli wartość pojazdu przekracza obowiązujący limit, wówczas do rozliczania kosztów z tytułu rat leasingowych należy zastosować odpowiednią proporcję. Wartość samochodu w przypadku użytku mieszanego obliczamy poprzez zsumowanie ze sobą kwoty netto i połowy VAT-u. Przez tak uzyskaną wartość, dzielimy odpowiedni limit, np. proporcja dla samochodu spalinowego o wartości 175 000 zł (netto + połowa VAT), wyniesie 150 000 zł/175 000 zł = 85,71%. Limit ten dotyczy również amortyzacji – odpisy przekraczające wskazane wartości nie stanowią kosztów podatkowych.
Dla samochodów poniżej limitu mamy prawo do rozliczenia w kosztach 100% wydatku w związku z ratą leasingową oraz odliczenia 50% VAT.
Korzystając w działalności z leasingowanego samochodu, przysługuje nam prawo do rozliczenia w kosztach 75% wydatków eksploatacyjnych oraz prawo do odliczenia połowy VAT-u.
100% w kosztach i 100% VAT – czy to jest możliwe?
Aby rozliczać w kosztach całość wydatków eksploatacyjnych oraz odliczać od nich 100% VAT, podatnik zobowiązany jest udowodnić, że dany pojazd będzie wykorzystywany wyłącznie dla celów prowadzenia działalności gospodarczej. Należy tego dokonać poprzez złożenie do Urzędu Skarbowego druku VAT-26, prowadzenie tzw. kilometrówki oraz wprowadzenie regulaminu określającego zasady użytkowania tego pojazdu w firmie.
Sprzedaż samochodu firmowego
Przedsiębiorca sprzedając swoje auto firmowe, które na dzień sprzedaży pozostaje w jego środkach trwałych, jest zobowiązany do wystawienia faktury VAT, wówczas transakcja ta podlega opodatkowaniu zarówno na gruncie podatku PIT jak i VAT.
Podatnik ma możliwość wyprowadzenia pojazdu ze środków trwałych i przekazania go do majątku prywatnego jeszcze przed sprzedażą. Jednak w takiej sytuacji, sprzedaż danego samochodu, podlega opodatkowaniu PIT jeszcze przez 6 lat, licząc od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym wyprowadzono auto z firmy.
