Zadatek i zaliczka nie są traktowane jako przychód aż do momentu wykonania umowy, co oznacza, że nie podlegają podatkowi dochodowemu na etapie przedpłaty. Jednak w momencie finalizacji płatności, przedpłata staje się częścią końcowego wynagrodzenia, zgodnie z wystawioną fakturą. W przypadku VAT, podatek jest naliczany już w momencie otrzymania zaliczki lub zadatku, ponieważ kwota ta jest ujmowana w formie brutto. Ostateczna faktura powinna uwzględniać wcześniejsze faktury zaliczkowe, aby poprawnie skorygować kwotę świadczenia i podatku.
Różnice między zadatkiem a zaliczką
Zaliczka nie jest wprost uregulowana w polskim prawie, natomiast zadatek jest opisany w Kodeksie cywilnym. W przypadku problemów z realizacją umowy, zaliczka podlega zwrotowi. Zadatek natomiast może zostać zatrzymany przez stronę, która nie ponosi winy za niewykonanie umowy. Jeśli druga strona nie wywiąże się z umowy, osoba wpłacająca zadatek może żądać jego zwrotu w podwójnej wysokości. Aby zadatek mógł być zatrzymany, konieczne jest złożenie oświadczenia o odstąpieniu od umowy.
Zabezpieczenie umowy
Zadatek stanowi silniejsze zabezpieczenie umowy niż zaliczka, gdyż chroni obie strony na wypadek niewykonania zobowiązań. Zaliczka działa bardziej jako rezerwacja usługi lub towaru, bez gwarancji realizacji umowy. Zadatek jest korzystnym zabezpieczeniem dla wykonawców, ponieważ w przypadku niewywiązania się z umowy przez zleceniodawcę, kwotę zadatku można zatrzymać. Konieczne jest jednak formalne odstąpienie od umowy. W przypadku, gdy druga strona nie realizuje umowy, osoba wpłacająca zadatek może żądać jego zwrotu w podwójnej wysokości. Aby skorzystać z zabezpieczeń zadatku, w razie niewykonania umowy konieczne jest złożenie pisemnego oświadczenia o odstąpieniu od umowy. Zadatek musi być zwrócony bez dodatkowych opłat, gdy niewykonanie umowy wynika z winy obu stron lub z przyczyn niezależnych od nich.
