pon – pt 8:00 – 18:00     tel. 563 000 363       [email protected]

Księgowość

Jak legalnie zatrudnić nianię?

Stan prawny

Aktualny

Data publikacji

10 grudnia 2022
W obecnych czasach, rodzice coraz częściej zastanawiają się nad różnymi alternatywami związanymi z opieką nad dzieckiem, po zakończonym urlopie macierzyńskim i rodzicielskim. Najbardziej oczywistym wyborem, staje się żłobek. Wielu rodziców rezygnuje jednak z tej formy opieki w obawie przed zachorowaniem dziecka, co wiązałoby się z nieobecnościami w pracy. Alternatywą wówczas staje skorzystanie z pomocy niani.

Jak legalnie zatrudnić nianię?

 

Najbardziej popularną, a wręcz dedykowaną dla niań formą zatrudnienia jest zatrudnienie
na podstawie umowy uaktywniającej. Jest to umowa o opiekę nad dzieckiem zawarta między rodzicami a nianią. Jej szczególną zaletą jest fakt, iż w momencie spełnienia określonych warunków przez rodziców, część kosztów związanych z zatrudnieniem jest pokrywana przez budżet państwa.


Zasady zawarcia umowy uaktywniającej

 

Aby zawrzeć umowę uaktywniającą z nianią należy spełnić następujące warunki:

 

  1. Rodzice muszą pracować na podstawie umowy o pracę, świadczyć usługi na podstawie umowy cywilnoprawnej, która stanowi tytuł do ubezpieczeń społecznych; prowadzić działalność gospodarczą lub rolniczą.
  2. Dziecko nie może uczęszczać do żłobka, klubu dziecięcego ani być pod opieką dziennego opiekuna.
  3. Dziecko musi mieć ukończone 20 tygodni i nie może mieć więcej niż 3 lata w danym roku przedszkolnym (rok przedszkolny trwa od 1 września do 31 sierpnia następnego roku).

WAŻNE! Dopuszczalne jest zatrudnienie niani do 4 roku życia dziecka, jeżeli nie można zapewnić mu opieki przedszkolnej wynikającej, np. z braku miejsc w placówkach.

  1. Niania nie może być rodzicem dziecka.
  2. Niania musi być osobą pełnoletnią.
  3. Rodzice nie mogą przebywać na urlopie macierzyńskim, wychowawczym i ojcowskim.

 

Co powinna zawierać umowa uaktywniająca?

 

Legalna umowa uaktywniająca zawarta z nianią, powinna zawierać przede wszystkim:

  • strony umowy,
  • czas i miejsce sprawowania opieki,
  • liczbę dzieci powierzonych opiece,
  • szczegółowe obowiązki niani,
  • wysokość wynagrodzenia oraz sposób i termin jego wypłaty,
  • czas, na jaki została zawarta umowa,
  • inne warunki i sposoby zmiany lub rozwiązania umowy.

Tak sporządzoną umowę z nianią należy zgłosić do ZUS w terminie 7 dni od zawarcia umowy.

 

Jak zgłosić nianię do ZUS?

 

Jeżeli rodzic, który zawiera umowę z nianią, nie jest płatnikiem składek,
tj. nie prowadzi własnej działalności gospodarczej, w pierwszej kolejności powinien zgłosić siebie jako płatnika składek. Aby to zrobić, musi wypełnić formularz ZUS ZFA i przekazać go do ZUS. Następnie należy zgłosić nianię jako osobę ubezpieczoną. Służy do tego formularz ZUS ZUA (jeżeli niania ma podlegać ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnemu)
lub formularz ZUS ZZA (jeżeli niania ma podlegać wyłącznie pod ubezpieczenie zdrowotne), wpisując kod ubezpieczenia niani zaczynający się od cyfr 04 30. Kod osoby ubezpieczonej składa się zawsze z sześciu cyfr. Dwie ostatnie cyfry wpisuje się w zależności od tego,
czy osoba ubezpieczona – w tym przypadku niania, ma prawo do emerytury lub renty (cyfra piąta) oraz czy posiada określony stopień niepełnosprawności (cyfra szósta).

 

Kto może zostać nianią?

 

Nianią może zostać każda osoba pełnoletnia z wyjątkiem rodziców dziecka.
Nie ma żadnych przeciwwskazań, by nianią dziecka została inna osoba spokrewniona,
np. babcia, dziadek, ciocia, kuzynka.

 

Jak działa dofinansowanie z budżetu państwa?

 

Dofinansowanie z budżetu państwa jest niezależne od sytuacji finansowej rodziny. Jeżeli niania została zatrudniona po 1 stycznia 2018 roku, od połowy minimalnego wynagrodzenia przysługującego w danym roku, składki pokrywane są z budżetu państwa. Oznacza to, że jeżeli niania w 2022 roku zarabia 1505,00 zł brutto, to składki od tej umowy
są w pełni opłacane przez budżet państwa. Natomiast, jeżeli niania w 2022 roku zarabia 3010,00 zł brutto, to budżet państwa opłaca jej składki od kwoty 1505,00 zł, a rodzic –
od pozostałej kwoty 1505,00 zł.

Takie zasady obowiązują w sytuacji, gdy wynagrodzenie niani jest równe minimalnemu wynagrodzeniu za dany rok lub jest od niego niższe.

W sytuacji, gdy kwota na umowie z nianią jest wyższa niż minimalne wynagrodzenie za dany rok, rodzic będzie płacił połowę składki, liczonej do kwoty minimalnego wynagrodzenia oraz składkę od kwoty przewyższającej minimalne wynagrodzenie. Zatem jeśli w 2022 roku, niania będzie zatrudniona na kwotę 4000 zł brutto, to rodzic zapłaci połowę składek do kwoty 3010,00 zł brutto (czyli składki od kwoty 1505,00 zł brutto), a także pełne składki od kwoty 990,00 zł brutto.

 

Co w przypadku utraty pracy lub rozwiązania umowy z nianią?

 

W sytuacji, gdy rodzic utraci w jakiś sposób prawo do dofinansowania z budżetu państwa, zobowiązany jest do niezwłocznego poinformowania o tym zdarzeniu ZUS. Jeśli tego
nie uczyni, a przykładowo straci pracę i nadal będzie korzystał z usług niani z tytułu umowy uaktywniającej, ZUS w wyniku kontroli wezwie go do zwrotu nienależnie pobranych składek za okres, podczas którego nie spełniał warunków do ich pobierania – w tej sytuacji nie spełnił warunku swojego zatrudnienia.

W momencie utraty prawa do dofinansowania rodzic musi wyrejestrować nianię
z ubezpieczeń na formularzu ZUS ZWUA, w terminie maksymalnie 7 dni od momentu utraty minionego prawa. Jeśli zatrudnia tylko nianię i nie prowadzi swojej działalności, musi także wyrejestrować siebie jako płatnika składek na formularzu ZUS ZWPA.

Nie daj im nawet piątaka więcej niż to konieczne!

Mentzen + to ciągła opieka prawno-podatkowa.
Zatem jeśli chciałbyś poczuć się bezpiecznie, a przy okazji płacić możliwie niskie podatki…

Doradztwo podatkowe w kancelarii Mentzen - doradztwo dla firm - zakładanie działalności gospodarczej

Nie daj im nawet piątaka więcej niż to konieczne!

Doradztwo podatkowe w kancelarii Mentzen - doradztwo dla firm - zakładanie działalności gospodarczej

Mentzen + to ciągła opieka prawno-podatkowa.
Zatem jeśli chciałbyś poczuć się bezpiecznie,
a przy okazji płacić możliwie niskie podatki…

Odwiedź nas również na: