Kim jest osoba niepełnosprawna?
Podstawę do tego, aby uznać osobę za niepełnosprawną stanowi orzeczenie lekarskie. Musi być ono wydane przez powiatowy lub wojewódzki zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności, bądź przez lekarza orzecznika ZUS.
Odznacza się trzy stopnie niepełnosprawności:
- lekki – do lekkiego stopnia niepełnosprawności kwalifikują się osoby o naruszonej sprawności organizmu, która powoduje obniżenie sprawności funkcjonowania, ograniczenie zdolności wykonywania pracy, w porównaniu do pracy osoby, o pełnej sprawności fizyczno-ruchowej oraz psychicznej;
- umiarkowany – do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności kwalifikują się osoby, którym stan zdrowia fizycznego, bądź psychicznego nie pozwala na wykonywanie pracy innej, niż ta w warunkach pracy chronionej lub gdy wymagana jest pomoc innych osób, w pełnieniu podstawowych ról społecznych;
- znaczny – do znacznego stopnia niepełnosprawności kwalifikują się osoby, których sprawność organizmu jest naruszona na tyle, że osoba ta jest niezdolna do pracy (lub zdolna wyłącznie w warunkach pracy chronionej) oraz wymaga stałej, bądź długotrwałej pomocy innych osób, w celu pełnienia podstawowych ról społecznych.
Czas pracy w sytuacji zatrudnienia osoby niepełnosprawnej
Czas pracy osoby niepełnosprawnej nie może przekraczać 8 godzin na dobę i 40 godzin tygodniowo. Natomiast osoba zakwalifikowana do umiarkowanego lub znacznego stopnia niepełnosprawności, nie może pracować dłużej niż 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo.
Nie można zatrudniać osób z orzeczeniem o niepełnosprawności w porze nocnej oraz w godzinach nadliczbowych. Ponadto osobie tej przynależy prawo do dodatkowej przerwy w pracy, na gimnastykę usprawniającą lub wypoczynek. Czas takiej przerwy wynosi 15 minut i jest wliczany do czasu pracy, a stosowanie norm czasu pracy, nie wpływa na obniżenie wynagrodzenia wypłacanego w stałej miesięcznej wysokości.
Istnieją dwa przypadki, kiedy wymiar czasu pracy dla osób niepełnosprawnych oraz zakaz zatrudniania w porze nocnej i godzinach nadliczbowych nie znajduje zastosowania. Dotyczy to sytuacji, gdy:
- osoba niepełnosprawna zatrudniona jest przy pilnowaniu,
- lekarz przeprowadzający okresowe badania pracowników, bądź lekarz sprawujący opiekę nad taką osobą wyrazi na to zgodę (na wniosek osoby zatrudnionej).
Prawo do dodatkowego urlopu wypoczynkowego
Osobie zakwalifikowanej do umiarkowanego lub znacznego stopnia niepełnosprawności przysługuje dodatkowy urlop wypoczynkowy, w wymiarze 10 dni roboczych w roku kalendarzowym. Wobec tego, wymiar urlopu wypoczynkowego prezentuje się następująco:
- 30 dni – dla pracowników zatrudnionych krócej niż 10 lat,
- 36 dni – dla pracowników zatrudnionych 10 lat i więcej.
Prawo do pierwszego urlopu dodatkowego, osoba niepełnosprawna nabywa po przepracowaniu roku, po dniu zaliczenia jej do jednego z powyżej wskazanych stopni niepełnosprawności. Za dzień zaliczenia uznawana jest data wydania orzeczenia.
WAŻNE! Urlop ten nie jest należny osobom uprawnionym do urlopu wypoczynkowego, którego wymiar przekracza 26 dni roboczych lub do urlopu dodatkowego, na podstawie odrębnych przepisów (jeżeli wymiar przekracza 10 dni roboczych).
Zatrudnienie pracownika niepełnosprawnego- dofinansowanie do wynagrodzenia
Przedsiębiorcy, zatrudniającemu pracownika z niepełnosprawnością, należne jest comiesięczne dofinansowanie do wynagrodzenia dla takiego pracownika, z pieniędzy Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (o ile pracownik ten widnieje w ewidencji zatrudnionych z niepełnosprawnością, prowadzonej przez PFRON). Należy pamiętać, że osobie tej nie może przysługiwać ustawowe prawo do emerytury. Odstępstwem od tej zasady są wyłącznie osoby o znacznym stopniu niepełnosprawności, którym takie prawo przysługuje.
Do podmiotów, którym dofinasowanie to przysługuje, należą:
- pracodawcy prowadzący zakład pracy chronionej,
- zatrudniający mniej niż 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy,
- zatrudniający co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy, osiągając tym samym wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych na poziomie minimum 6%,
- Ci, którzy nie zalegają w zobowiązaniach wobec PFRON na więcej niż 100 zł.
Dofinansowanie wynagrodzenia dla pracownika posiadającego orzeczenie o niepełnosprawności, przysługuje tylko i wyłącznie w sytuacji zatrudnienia, w oparciu o umowę o pracę. Wysokość dofinansowania jest natomiast zależna, przede wszystkim od stopnia niepełnosprawności. Różnice kwotowe zostały zaprezentowane w tabeli poniżej.
Jak uzyskać dofinansowanie z PFRON?
Przedsiębiorca (jeśli oczywiście spełnia przedstawione wyżej wymagania), aby otrzymać dofinansowanie musi zarejestrować się w PFRON. Następnie, należy złożyć odpowiednie wnioski oraz przedłożyć duplikaty dokumentów, potwierdzających zasadność dofinansowania.
