pon – pt 8:00 – 18:00     tel. 563 000 363       [email protected]

Doradztwo podatkowe

Nie takie PKD straszne, jak o nim piszą

Stan prawny

Aktualny

Data publikacji

19 października 2020
Kody PKD - pojęcie, które bardzo dobrze zna każdy przedsiębiorca bez względu na formę prowadzonej działalności. Polska Klasyfikacja Działalności jest szczególnie istotna dla osób, które dopiero zaczynają przygodę z własnym biznesem. Sprawdź, co powinieneś wiedzieć o stosowaniu kodów PKD.

Czym są kody PKD i dlaczego tyle się o nich mówi?

PKD to skrótowiec utworzony od nazwy Polska Klasyfikacja Działalności. PKD to hierarchicznie usystematyzowany zbiór rodzajów działalności społeczno-gospodarczej, jaką wykonują podmioty gospodarcze, wprowadzony Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 24 grudnia 2007 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności. Innymi słowy, jest to katalog, który umożliwia wskazanie, czym zajmuje się dane przedsiębiorstwo. 

Często mówi się, że PKD służy jedynie celom statystycznym. Jest to pewne uproszczenie ich funkcji, gdyż kody PKD pozwalają przedstawić strukturę gospodarki. Dostarczają one danych dla potrzeb ekonomicznej analizy rozwoju, sporządzania porównań z gospodarkami innych państw, a także na potrzeby rejestru REGON.

Kody PKD są aktualnym przedmiotem dyskusji wielu przedsiębiorców i prawników zastanawiających się, które z nich należy wskazać podczas zakładania działalności gospodarczej. Czy zaznaczyć więcej kodów “z myślą o przyszłości” czy też wskazać tylko te, które dotyczą obszarów, w których przedsiębiorstwo będzie działać w danym momencie? 

Przedmiotem zapytań są także skutki prawne braku zgłoszenia w terminie zmian w przedmiocie działalności gospodarczej. Pytania padają m.in. o to, czy samo zaznaczenie danego kodu PKD będzie wiązało się z dodatkowymi skutkami podatkowymi nawet, gdy nie wykonuje się danej działalności.

Zakładając działalność gospodarczą, bez względu na fakt, czy będzie to jednoosobowa działalność gospodarcza (skrótowo ujmowana jako JDG), czy spółka prawa handlowego, należy określić przedmiot działalności przedsiębiorstwa. Obowiązek ten nałożony jest przez art. 5 ust. 1 pkt 8 ustawy Prawo Przedsiębiorców oraz art. 40 ust.1 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym. 

Wybrany kod PKD powinien w sposób najbardziej zbliżony odpowiadać rzeczywistemu zakresowi usług świadczonych przez przedsiębiorstwo.

Brak właściwego kodu PKD – konsekwencje

Jakie konsekwencje poniesie przedsiębiorca, jeżeli nie wpisze właściwego zakresu działalności albo nie dokona jego aktualizacji? Zgodnie art. 60.1 § 2 Kodeksu Wykroczeń, przedsiębiorcom, który nie dokona zgłoszenia w oznaczonym terminie grozi kara grzywny albo kara ograniczenia wolności. Największą dolegliwością może być nawet wykreślenie przedsiębiorstwa z rejestru CEIDG w przypadku Jednoosobowych Działalności Gospodarczych. W praktyce przepisy te nie są stosowane. Na korzyść przedsiębiorców przemawiają liczne wyroki sądów powszechnych i administracyjnych. Poniżej przedstawiamy kilka orzeczeń, które dowodzą, że nie takie PKD straszne, jak o nim piszą. 

Kody PKD określające przedmiot działalności, nigdy nie mają decydującego charakteru. Taki wniosek można wysnuć z chętnie cytowanego wyroku Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 21 sierpnia 2008 r. w sprawie KIO/UZP 815/08. To samo orzeczenie mówi wprost, że sposób klasyfikacji rodzajów działalności (czy to wg PKD czy wg PKWiU) nie ma znaczenia dla określenia, czy dany podmiot posiada uprawnienie do wykonywania określonej czynności.

Zrozumieć istotę kodów PKD pomagają również orzeczenia sądów administracyjnych i sądów powszechnych, omawiające przesłanki zaklasyfikowania działalności danego podmiotu jako działalności gospodarczej. Wojewódzki Sąd Administracyjny stwierdził, że działalność gospodarcza jest faktem, kategorią o charakterze obiektywnym, nie konstytuuje jej zatem wpis lub jego brak do odpowiedniego rejestru. Orzeczenie to wskazuje wprost, że istotne jest to, co dany podmiot faktycznie robi, a nie to czy jego działalność ujawniona jest w odpowiednim rejestrze. 

Do podobnej konkluzji doszedł Sąd Apelacyjny w Lublinie, który stwierdził wyraźnie, że o prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej można mówić wyłącznie wówczas, gdy ma ona charakter ciągły i zorganizowany i gdy nastąpiło już jej rozpoczęcie, a w żadnym przypadku sam wpis do ewidencji działalności gospodarczej nie przesądza o jej prowadzeniu. W kontekście kodów PKD wypowiadał się także Sąd Najwyższy, który wskazał, że w razie rozbieżności między faktyczną działalnością podmiotu, a działalnością uwzględnioną w rejestrze jedyny zarzut, jaki można w tym przypadku postawić płatnikowi, to niezgodność ze stanem faktycznym danych podanych dla potrzeb statystycznych.

Powyższe orzeczenia, nawet jeśli bezpośrednio nie dotyczą klasyfikowania działalności kodami PKD, pokazują utrwaloną linię orzeczniczą mającą zastosowanie w kontekście przedsiębiorców. Istotna jest rzeczywista działalność przedsiębiorcy, a nie ta ujawniona w rejestrze. 

Ustalenie kodów PKD

Czy określając profil działalności kodami PKD można zaznaczyć ich więcej, z myślą o przyszłej i potencjalnej działalności przedsiębiorstwa? Trudno jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie. Należy pamiętać, że zamysłem uwzględnienia przedmiotu działalności przedsiębiorstwa w jawnych, dostępnych publicznych rejestrach była m.in. możliwość weryfikacji danego przedsiębiorstwa. Przyjmuje się, że dane zawarte w rejestrze powinny być zgodne z rzeczywistością i nie powinny wprowadzać w błąd. 

Zdarza się, że przedsiębiorcy wskazują kody PKD niejako “na zapas” – nie jest to praktyka słuszna, gdyż wprowadza w błąd. Trudno sobie wyobrazić, by dane przedsiębiorstwo zajmowało się “wszystkim”. Niemniej jednak, próżno szukać ujemnych konsekwencji dla przedsiębiorców za wskazanie większej liczby kodów PKD. Taki zabieg można uzasadnić ekonomicznie, powołując się m.in. na planowany rozwój przedsiębiorstwa, poszukiwanie kapitału, czy chęć ekspansji na różne rynki. 

Mimo braku negatywnych konsekwencji zbyt dużej liczby kodów PKD, zalecamy określać przedmiot działalności przedsiębiorstwa w sposób oddający rzeczywisty stan. Przedsiębiorstwo, które jako przedmiot działalności wskazane ma dużą liczbę często niepowiązanych ze sobą dziedzin, nie jawi się jako wiarygodne wobec kontrahentów.

Niewłaściwa klasyfikacja działalności gospodarczej

Czy przedsiębiorca poniesienie negatywne konsekwencje podatkowe z uwagi na niewłaściwą klasyfikację działalności gospodarczej? Ustawy podatkowe nie przewidują ujemnych konsekwencji za niewłaściwe wskazanie kodów PKD. Z punktu widzenia prawa podatkowego istotne jest to, czym faktycznie podatnik się zajmuje i czy reguluje powstałe w związku z tym zobowiązania podatkowe

O skutkach podatkowych decyduje rzeczywiście wykonywana działalność, a nie jej klasyfikacja. Wynika to z ugruntowanej praktyki, a także licznych interpretacji przepisów prawa. W jednej z interpretacji Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi, odpowiadając na zapytanie podatnika, potwierdził, że możliwość opodatkowania danej działalności “ryczałtem” nie zależy od kodów PKD. 

Warto zaznaczyć, że określone rodzaje działalności implikują określone skutki podatkowe. Dla przykładu świadczenie usług doradczych pozbawia podatnika zwolnienia podmiotowego (kwotowego) na gruncie ustawy o VAT, jednakże dana działalność musi być faktycznie wykonywana, a nie jedynie wskazana w klasyfikacji działalności.
Praktyka dowodzi, że to właśnie poprawność rozliczeń podatkowych i rzetelność prowadzenia dokumentacji księgowej jest przedmiotem kontroli przedsiębiorców, a nie poprawność sklasyfikowania działalności.

Kiedy kody PKD zyskują na znaczeniu?

Właściwe określenie kodów PKD jest częstym wymogiem stawianym wobec przedsiębiorców, którzy starają się o uzyskanie dotacji, dofinansowania lub kredytu na rozwój przedsiębiorstwa. Niejednokrotnie instytucje finansujące żądają od przedsiębiorcy, by jego działalność w danym sektorze gospodarki była należycie sklasyfikowana. 

Praktyka pokazuje, że wymogi legitymowania się określonymi kodami PKD stawiane są także przez ubezpieczycieli, czy inwestorów przystępujących do danej spółki w przypadku spółek prawa handlowego. Podobne warunki stawiane są wobec przedsiębiorców ubiegających się o możliwość wykonywania określonego rodzaju działalności reglamentowanej, tj. starających się o uzyskanie koncesji czy zezwolenia. 

Ustawodawca dla określonych działalności wymaga danej formy działalności gospodarczej i umieszczenia w rejestrze określonych kodów PKD. Sytuacje te są sporadyczne, ale mają zastosowanie w przypadku Alternatywnej Spółki Inwestycyjnej, która może być wykonywana jedynie w formie spółki komandytowej, komandytowo-akcyjnej, spółki z o.o. lub spółki akcyjnej i statut takiej spółki powinien zawierać tylko jeden, określony odrębną ustawą kod PKD. Sytuacja wygląda podobnie w przypadku działalności banków komercyjnych. 

Kolejnym przykładem wskazującym na istotność właściwej klasyfikacji jest fakt, że istnieją rozmaite wyszukiwarki branżowe, które przyporządkowują dane przedsiębiorstwo do właściwej kategorii, właśnie na podstawie kodów PKD. Rzetelne określenie profilu działalności zwiększa szansę na zawarcie korzystnych relacji biznesowych, gdyż dane przedsiębiorstwo będzie uwzględniane w wyszukiwaniach dla danej branży.

Właściwe zaklasyfikowanie prowadzonej działalności za pomocą kodów PKD nie powinno być lekceważone. Należy pamiętać o jego nieocenionej roli w stosunkach gospodarczych. Obecna linia interpretacyjna jest bardzo korzystna dla przedsiębiorców i nie słyszy się o nakładaniu kar administracyjnych czy grzywien, z uwagi na niewłaściwe określenie działalności kodami PKD. Praktyka stosowania prawa ma to do siebie, że ewoluuje i to nie zawsze na korzyść przedsiębiorców. Adekwatne określenie przedmiotu działalności przedsiębiorstwa buduje obraz rzetelnie prowadzonego przedsiębiorstwa i nie należy o tym zapominać. 

Zapraszamy do skorzystania z usług doradztwa podatkowego. Przy konsultacji dot. właściwej formy działalności gospodarczej, tematyka kodów PKD na pewno zostanie poruszona.

Adrian Kęmpiński
Starszy specjalista ds. doradztwa podatkowego

Nie daj im nawet piątaka więcej niż to konieczne!

Mentzen + to ciągła opieka prawno-podatkowa.
Zatem jeśli chciałbyś poczuć się bezpiecznie, a przy okazji płacić możliwie niskie podatki…

Doradztwo podatkowe w kancelarii Mentzen - doradztwo dla firm - zakładanie działalności gospodarczej

Nie daj im nawet piątaka więcej niż to konieczne!

Doradztwo podatkowe w kancelarii Mentzen - doradztwo dla firm - zakładanie działalności gospodarczej

Mentzen + to ciągła opieka prawno-podatkowa.
Zatem jeśli chciałbyś poczuć się bezpiecznie,
a przy okazji płacić możliwie niskie podatki…

Odwiedź nas również na: