Nowy Ład

Grupy VAT w Nowym Ładzie

Stan prawny

Uwaga! Przepisy są w trakcie zmian

Data publikacji

10 czerwca 2022

Stosownie do przepisów Polskiego Ładu, od 1 lipca 2022 roku podatnicy powiązani ze sobą finansowo, ekonomicznie i organizacyjnie mogą utworzyć tzw. grupę VAT, która będzie funkcjonować jako samodzielny podatnik VAT. Jest to model przewidziany w Dyrektywie VAT, który przewiduje uznanie za jednego podatnika grupę powiązanych ze sobą podmiotów.

Dla kogo będzie to korzystne?

Przedmiotowa instytucja prawna może być potencjalnie opłacalna np. dla grup spółek, wśród których są:

podmioty, które płacą VAT (występuje u nich nadwyżka podatku należnego nad naliczonym);
podmioty, które są w pozycji zwrotowej (występuje u nich nadwyżka podatku naliczonego nad należnym).

Uznanie takiej grupy spółek za jednego podatnika i wprowadzenie wspólnego dla nich rozliczenia VAT może korzystnie wpłynąć na płynność finansową wśród tych podmiotów – poprzez konsolidację rozliczeń w grupie. Podmioty działające jako grupa VAT mogą efektywniej per saldo wykorzystać VAT naliczony.

Grupa VAT może być także atrakcyjnym rozwiązaniem dla podmiotów, które przed wejściem do grupy nie miały prawa do odliczenia VAT naliczonego, z uwagi na wykonywanie świadczeń wykluczających to prawo (np. zwolnionych z VAT usług finansowych).

Korzyścią płynącą z wprowadzenia grup VAT jest także uproszczenie rozliczeń pomiędzy podmiotami powiązanymi, będącymi członkami grupy.

Przesłanki funkcjonowania grup VAT

Stosownie do treści przepisów zawartych w Polskim Ładzie:

Dostawa towarów i świadczenie usług dokonane przez członka grupy VAT na rzecz innego członka tej samej grupy VAT nie podlegają opodatkowaniu VAT – taka transakcja nie będzie więc dokumentowana fakturą VAT, ale np. notą księgową. Jak wskazuje Ministerstwo Finansów, najważniejszą korzyścią płynącą z utworzenia grupy VAT jest neutralność obrotów pomiędzy członkami grupy. W ramach transakcji „wewnętrznych” nie będzie konieczności stosowania mechanizmu split payment czy weryfikacji kontrahenta na Białej Liście podatników VAT. Składany będzie jeden zbiorczy JPK, zamiast odrębnych JPK dla każdego podmiotu tworzącego grupę;
Dostawę towarów i świadczenie usług dokonane przez członka grupy VAT na rzecz podmiotu spoza tej grupy VAT uważa się za dokonane przez tę grupę VAT. Dostawę towarów i świadczenie usług dokonane na rzecz członka grupy VAT przez podmiot spoza tej grupy VAT uważa się za dokonane na rzecz tej grupy VAT;
Członkowie grupy VAT odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania z tytułu VAT;
Warunkiem koniecznym założenia grupy VAT jest zawarcie umowy w formie pisemnej o jej utworzeniu – na okres co najmniej 3 lat;
Jak już wspomniano, podmioty tworzące grupę VAT muszą być powiązane ze sobą finansowo, ekonomicznie i organizacyjnie (przepisy zawierają szczegółowe definicje tych powiązań);
Podmiot może być członkiem tylko jednej grupy VAT. Grupa VAT nie może być członkiem innej grupy VAT. Grupa VAT nie może być rozszerzona o innych członków ani pomniejszona o któregokolwiek z członków wchodzących w jej skład;
Grupę VAT reprezentuje w zakresie praw i obowiązków jej przedstawiciel;
Co ciekawe – każdy podmiot tworzący grupę VAT będzie zobligowany do odrębnej kalkulacji współczynnika struktury sprzedaży. Kalkulowana będzie także proporcja grupowa.

Jakkolwiek utworzenie grupy VAT może być działaniem korzystnym, to wydaje się, że dużo podmiotów może mieć trudności ze spełnieniem przesłanek ustawowych koniecznych dla skorzystania z tej instytucji (podobnie jak w przypadku podatkowej grupy kapitałowej na gruncie ustawy o CIT – na marginesie, podmioty chcące utworzyć grupę VAT nie muszą posiadać statusu PGK).