Projekt ustawy z dnia 12 kwietnia 2022 r. zakłada, że komplementariusze spółek komandytowo-akcyjnych zostaną objęci od 1 stycznia 2023 r. zarówno ubezpieczeniem społecznym jak i zdrowotnym, co wywołało niemałe poruszenie w branży doradczej.
W związku z powyższym, część komentatorów postawiło już krzyżyk na tej formie prowadzenia działalności gospodarczej, określając ją mianem “Spółki-celebrytki”. W artykule postaramy się poddać ocenie, czy rzeczywiście spółka komandytowo-akcyjna straci na atrakcyjności w kontekście przewidywanych zmian.
Efektywne opodatkowanie
Należy zwrócić uwagę, że projekt ustawy w żaden sposób nie odnosi się do kwestii podatkowych SKA. Tym samym, spółka nadal będzie opodatkowana 9% lub 19% podatkiem dochodowym od osób prawnych.
Jeżeli wspólnicy zdecydują się na transfer zysku, to wystąpi kolejny 19% podatek, tak jak wypadku dywidendy. Jednak ustawodawca przewidział korzystny mechanizm odliczenia dla komplementariusza, który niweluje skutki tzw. podwójnego opodatkowania.
Komplementariusz ma prawo do odliczenia od należnego podatku kwoty CIT zapłaconego przez SKA – jednakże w wysokości odpowiadającej stosunkowi jego udziału w zysku. W konsekwencji, rzeczywiste opodatkowanie komplementariusza będzie kształtowało się na poziomie 17,29% albo 19%.
Podkreślić też należy, że komplementariusz może pobierać nieoskładkowane wynagrodzenie za prowadzenie spraw spółki, jeżeli postanowienia umowy spółki o tym stanowią. Dochód z tego tytułu podlega opodatkowaniu jako tzw. inne źródła na skali podatkowej, co może być szczególnie korzystne w obliczu podwyższonej do 30 tys. zł kwoty wolnej oraz planowanej obniżce podatku na I progu z 17% na 12% stawkę.
Składki ubezpieczeniowe
W obecnym stanie prawnym status komplementariusza czy akcjonariusza nie stanowi tytułu do ubezpieczenia społecznego i zdrowotnego. Planowana nowelizacja ma zmienić ten stan rzeczy. Objęci obowiązkiem ubezpieczeniowym zostaną komplementariusze spółek komandytowo-akcyjnych.
Z uzasadnienia projektu wynika, że zmiany mają na celu zrównanie statusu komplementariusza SKA ze wspólnikiem spółki komandytowej. Prawodawca wskazuje jako ratio legis obciążenie ich porównywalnymi obowiązkami.
Wysokość składek ubezpieczeniowych dla wspólników spółek komandytowych oraz komplementariuszy SKA będzie identyczna, tj.
a) ubezpieczenie społeczne – 1124,23 zł miesięcznie (bez składki chorobowej),
b) ubezpieczenie zdrowotne – 559,89 zł miesięcznie.
Wymiar daniny ma charakter stały, tzn. bez względu na wysokość osiągniętego przez spółkę dochodu czy następnie wypłaconego wspólnikom zysku, składki będą opłacane w tej samej wysokości. Okoliczność ta jest szczególnie korzystna w porównaniu z jednoosobową działalnością gospodarczą, gdzie wymiar składki zdrowotnej uzależniony jest od osiągniętego dochodu bądź przedziału przychodów.
Kalkulacja obciążeń składkowych
Warto zwrócić uwagę na fakt, że obowiązkiem ubezpieczeniowym ma zostać objęty wyłącznie komplementariusz SKA. Z drugiej strony w spółce komandytowej składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne musi opłacać zarówno komplementariusz jak i komandytariusz.
Dla przykładu, jeśli mielibyśmy dwóch wspólników, to wysokość ich rocznych składek kształtowałaby się w następujący sposób:
a) spółka komandytowo-akcyjna:
* komplementariusz – (1124,23 zł x 12) + (559,89 zł x 12) = 20.209,44 zł,
* akcjonariusz – brak tytułu do ubezpieczenia;
b) spółka komandytowa:
* komplementariusz – (1124,23 zł x 12) + (559,89 zł x 12) = 20.209,44 zł,
* komandytariusz – (1124,23 zł x 12) + (559,89 zł x 12) = 20.209,44 zł.
W powyższej konfiguracji łączne obciążenia składkowe, pomimo planowanych zmian, nadal jest niższe niż w przypadku spółki komandytowej.
Korzyści i wady
W prasie podatkowej, jako wadę SKA, wskazywano dużo wyższe koszty prowadzenie działalności w stosunku do spółki komandytowej ze względu na obowiązek dematerializacji akcji, wyższy kapitał zakładowy, podejmowanie uchwał w formie aktu notarialnego, czy skomplikowaną procedurę likwidacyjną.
Oczywiście, prowadzenie spółki komandytowo-akcyjnej wymaga więcej czasu i środków od jej wspólników. Aczkolwiek, nie wydaje się, aby koszty jej działalności były większe od oszczędności składowych, które nadal mogą występować.
Komentatorzy starają się też nie dostrzegać zalet prowadzenia SKA takich jak zwolnienie z podatku od czynności cywilnoprawnych dla pożyczek od akcjonariusza, możliwość wprowadzenia powtarzających się świadczeń niepieniężnych, czy prostszy sposób pozyskiwania nowych inwestorów.
Podsumowanie
Z pewnością zarówno w przed jak i po nowelizacji spółka komandytowo-akcyjna będzie wartą uwagi formą prowadzenia działalności gospodarczej. Prezentowany w przestrzeni publicznej obraz, sugerujący, że zaletą SKA był tylko i wyłącznie brak oskładkowania jej wspólników, jest brakiem zrozumienia złożoności obrotu gospodarczego.
Przedsiębiorcy, planujący reorganizację swoich przedsiębiorstw, z pewnością nie powinni pomijać tego sposobu prowadzenia działalności gospodarczej. Jednakże, każdorazowy wybór właściwej formy prawnej dla prowadzonego biznesu, powinien być poprzedzony dogłębną analizą uwarunkowań prawnych oraz gospodarczych.
