Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych to jedna z czterech form opodatkowania, którą oferuje nam nasz Ustawodawca. Jest to forma wyjątkowa ze względu na fakt, iż jest to póki co jedyna forma opodatkowania dla przedsiębiorców, która opodatkowuje przychód oraz posiada wiele zróżnicowanych stawek podatku, które podatnik może stosować jednocześnie.
Kto może stosować ryczałt?
Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 1 Ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1905 z późn. zm., dalej „u.z.p.d.”) osoby fizyczne oraz przedsiębiorstwa w spadku osiągające przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej mogą opłacać zryczałtowany podatek dochodowy w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, Tym samym jeżeli jesteś przedsiębiorcą i prowadzisz swoją jednoosobową działalność gospodarczą możesz rozważyć możliwość stosowania ryczałtu.
Z ryczałtu skorzystać mogą także osoby wynajmujące np. mieszkanie. Mogą one bez działalności opodatkować przychody z najmu stawką 8,5% do 100 tys. Zł przychody, a nadwyżkę stawką 12,5%. Warto wspomnieć, iż od roku 2023 (Ustawodawca zdecydował się na przesunięcie tego przepisu) najem prywatny obligatoryjnie korzystać będzie z ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.
Czy świadcząc usługi marketingowe mogę być na ryczałcie?
To pytanie pojawia się dosyć często, zdarza się, iż Klient naszej Kancelarii powie „a księgowa powiedziała mi, że robiąć XYZ nie mogę być na ryczałcie”. Skąd to wynika? Odpowiedź jest prosta. Do początku 2021 roku funkcjonował tzw. Załącznik nr 2, który zawierał szeroki katalog usług wyłączonych ze stosowania ryczałtu. Były tam m.in. takie usługi jak usługi marketingowe; usługi pośrednictwa komercyjnego czy usługi szkoleniowe. Obecnie tego załącznika już nie ma, brak jest też planów, aby takowy miał powrócić w przyszłości. Jedyne ograniczenia jakie stawia tutaj Ustawodawca znajdują się obecnie w art. 8 u.z.p.d.
Z ryczałtu nie mogą skorzystać osoby:
- Opłacające podatek w formie karty podatkowej;
- Korzystające ze zwolnienia z podatku dochodowego;
- Prowadzące apteki;
- Sprzedające i kupujące wartości dewizowe;
- Sprzedają części i akcesoria do pojazdów mechanicznych;
- Wytwarzają wyroby opodatkowane podatkiem akcyzowym, na podstawie odrębnych przepisów, z wyjątkiem wytwarzania energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii.
Z ryczałtu nie może skorzystać także małżonek, który podjął się prowadzenia działalności w roku podatkowym po zmianie działalności wykonywanej:
- samodzielnie na działalność prowadzoną w formie spółki z małżonkiem,
- w formie spółki z małżonkiem na działalność prowadzoną samodzielnie przez jednego lub każdego z małżonków,
- samodzielnie przez małżonka na działalność prowadzoną samodzielnie przez drugiego małżonka
– jeżeli małżonek lub małżonkowie przed zmianą opłacali z tytułu prowadzenia tej działalności podatek dochodowy na ogólnych zasadach.
Ważnym ograniczeniem o którym zapomina wiele osób jest także fakt, iż z ryczałtu przez okres 2 lat nie mogą skorzystać osoby, które przeszły ze swoim szefem na relację b2b i świadczą usługi identyczne jakie świadczyły na umowie o pracę.
Ponadto z ryczałtu skorzystać można, jeżeli przychody z działalności gospodarczej nie przekroczą w skali roku 2 mln euro.
Tak więc, jeżeli twoja księgowa powie Ci, że nie możesz być na ryczałcie bo świadczysz usługi inne niż opisane powyżej możesz śmiało jej powiedzieć, że się myli!
Jak działa ryczałt?
Ryczałt jako podatek wyjątkowy ma też skrajnie odmienne zasady opodatkowania niż podatek liniowy czy zasady ogólne. Tutaj nie możesz wszystkiego co robić wrzucić do jednego worka. Na ryczałcie musisz wiedzieć jakie usługi świadczysz i dopasować do nich odpowiednia stawkę.
Na potrzeby ryczałtu wyróżniamy cztery rodzaje działalności:
- działalność usługową – pozarolniczą działalność gospodarczą, której przedmiotem są czynności zaliczone do usług zgodnie z Polską Klasyfikacją Wyrobów i Usług (PKWiU) wprowadzoną rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 4 września 2015 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) (Dz. U. poz. 1676, z 2017 r. poz. 2453, z 2018 r. poz. 2440, z 2019 r. poz. 2554 oraz z 2020 r. poz. 556);
- działalność gastronomiczna – usługi związane z przygotowaniem posiłków oraz sprzedażą posiłków i towarów;
- działalność usługowa w zakresie handlu – sprzedaż, w stanie nieprzetworzonym, nabytych uprzednio produktów (wyrobów) i towarów, w tym również takich, które zostały przez sprzedawcę zapakowane lub rozważone do mniejszych opakowań albo rozlane do butelek, puszek lub mniejszych pojemników;
- działalność wytwórcza – działalność, w wyniku której powstają nowe wyroby, w tym również sprzedaż wyrobów własnej produkcji, prowadzoną przez podatnika.
Najszerszym katalogiem jest działalność usługowa. To tutaj sklasyfikowana są wykonywanych usług, każda z nich ma swój indywidualny kod PKWiU (Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług) i to od niego zależy jak stawką zostaną opodatkowane usługi. Pozostałe kategorie to jedynie wyszczególnienie, którym posługuje się Ustawodawca, aby wyróżnić pewne rodzaje działań. Należy mieć jednak na uwadze, iż niezależne od faktu, że działalność gastronomiczna czy wytwórcza nie odsyła do klasyfikacji PKWiU, to takowe kody istnieją i jeżeli się ubiegać się o wydanie indywidualnej interpretacji, Dyrektor KIS będzie wymagał ich podania.
W jaki sposób ustalić kod PKWiU usługi?
Jeżeli myślisz, że Dyrektor KIS lub twój urząd skarbowy Ci w tym pomogą, grubo się mylisz. Ustawa przewiduje, iż jeżeli podatnik będzie miał problemy z klasyfikacją swojej usługi, pomocy szukać może w Ośrodku Klasyfikacji i Nomenklatur w Łodzi, który na podstawie opisu przygotuje dla podatnika klasyfikację. Opis ten można przesłać pod podanym linkiem: https://lodz.stat.gov.pl/osrodki/osrodek-klasyfikacji-i-nomenklatur-urzedu-statystycznego-w-lodzi/formularz/.
WAŻNE!!! Opinia wydana przez Ośrodek nie jest wiążąca dla organów podatkowych i mogą one ją podważyć. Ustawodawca nie przewidział jednak innej możliwości, która gwarantowałaby podatnikowi ochronę.
Jeżeli mamy już kod PKWiU, ustawa przewiduje cały katalog różnorakich usług przypisanych do odpowiednich stawek. Przykładowo usługi reklamowe sklasyfikowane w dziale PKWiU 73 korzystają ze stawki 15%, usługi w zakresie kupna i sprzedaży nieruchomości na własny rachunek (PKWiU 68.10.1) ze stawki 10% itp.
Zdarza się jednak, iż Ustawa nie przewiduje właściwego dla nas kodu PKWiU, wówczas w art. 12 ust. 1 pkt 5 lit. A u.z.p.d. Ustawodawca wskazał, iż stawką 8,5% opodatkowane są przychody z działalności usługowej, w tym przychodów z działalności gastronomicznej w zakresie sprzedaży napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5%, z zastrzeżeniem pkt 1-4 oraz 6-8. Oznacza to, że katalog ten jest otwarty i wszystkie usługi niewymienione w ustawie trafiają właśnie tutaj.
Warto wskazać, iż na potrzeby ryczałtu funkcjonuje także instytucja wolnego zawodu, z którego przychody opodatkowane są stawką, aż 17%. Zgodnie z art. 4 pkt 11 u.z.p.d przez wolny zawód rozumie się pozarolniczą działalność gospodarczą wykonywaną osobiście przez lekarzy, lekarzy dentystów, lekarzy weterynarii, techników dentystycznych, felczerów, położne, pielęgniarki, psychologów, fizjoterapeutów, tłumaczy, adwokatów, notariuszy, radców prawnych, architektów, inżynierów budownictwa, rzeczoznawców budowlanych, biegłych rewidentów, księgowych, agentów ubezpieczeniowych, agentów oferujących ubezpieczenia uzupełniające, brokerów reasekuracyjnych, brokerów ubezpieczeniowych, doradców podatkowych, doradców restrukturyzacyjnych, maklerów papierów wartościowych, doradców inwestycyjnych, agentów firm inwestycyjnych, rzeczników patentowych, oraz nauczycieli w zakresie świadczenia usług edukacyjnych polegających na udzielaniu lekcji na godziny, z tym że za osobiste wykonywanie wolnego zawodu uważa się wykonywanie działalności bez zatrudniania na podstawie umów o pracę, umów zlecenia, umów o dzieło oraz innych umów o podobnym charakterze osób, które wykonują czynności związane z istotą danego zawodu.
Co mogę odpisać od ryczałtu?
Jak wspomniano na początku ryczałt to podatek przychodowy, tym samym nie ma możliwości uwzględnienia kosztów uzyskania przychodu. Jednakże nie oznacza to, że przychodu nie możemy o nic pomniejszyć. Ustawodawca przewidział tutaj ciekawy zabieg, ponieważ odsyła on nas do ustawy regulującej podatek na skali oraz podatek liniowy i stosuje bezpośrednio przepisy przewidziane dla tamtejszych form opodatkowania.
Zgodnie z art. 10 u.z.p.d. zwolnienia od podatku dochodowego, o których mowa w art. 21 w art. 21 ust. 1 pkt 28a, 29, 29aa, 29b, 43, 46, 46c, 47a, 71a, 102a, 111, 114, 121, 121a, 122, 125, 125a, 129, 131a, 136, 137 i 155 ustawy o podatku dochodowym, stosuje się odpowiednio do podatników opłacających ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.
Natomiast jeżeli chodzi o odliczenie od samego podatku, w roku obecnym ryczałtowiec może obniżyć swój podatek o składkę zdrowotną. Od nowego roku nie będzie mógł już tego zrobić.
Czy mogę być jednocześnie na ryczałcie i na vacie?
W naszej codziennej pracy pytanie to pojawia się stosunkowo często, więc chcielibyśmy jednoznacznie wskazać, iż podatki te są zupełnie od siebie niezależne. Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych jako podatek dochodowy opodatkowuje zupełnie co innego, aniżeli podatek VAT.
Co zmienia Polski Ład?
Wśród negatywnych zmian trzeba wskazać brak możliwości odliczenia składki zdrowotnej. Dotknie to każdego niezależnie od formy opodatkowania, jednakże dla ryczałtowców Ustawodawca przewidział mniej dotkliwą formę składki zdrowotnej.
W odniesieniu do podatku ryczałtowego podstawa składki zdrowotnej ma być niższa i wynosić odpowiednio 60%/100%/180% (do 60 tys. zł/ do 300 tys. zł/ powyżej 300 tys. zł) przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” w zależności od osiąganych przychodów. Odpowiednio składka ta wyniesie:
- 335,94 zł – jeśli osiągają przychód roczny w wysokości do 60 tys. zł
- 559,89 zł – jeśli przychód roczny w wysokości 60 tys. zł – 300 tys. zł
- 1007,81 zł – jeśli przychód roczny wynosi powyżej 300 tys. Zł
Zmienią się także stawki podatku. Tutaj najbardziej skorzystają Informatycy oraz Lekarze.
Dla informatyków Ustawodawca przewidział nową stawkę 12%. Tym samym jeżeli jesteś programistą, masz mało kosztów, a nie chcesz skorzystać z ulgi IP BOX, będzie to rozwiązanie dla Ciebie.
Zmieniona zostanie również wcześniej wspomniana definicja wolnego zawodu. Wskazać należy, iż w kontekście Polskiego Ładu definicja ta ulegnie zmianie i zostaną usunięci z niej m.in. lekarze, architekci, inżynierowie czy nauczyciele.
Najbardziej skorzystają tutaj lekarze, którzy w związku ze zmianami w karcie podatkowej będą mogli skorzystać z nowej stawki ryczałtu 14%. Skorzystają także nauczyciele, którzy bez obaw będą mogli stosować stawkę 8,5% ryczałtu dla swoich działalności gospodarczych.
Ciekawostka! Ustawodawca usunął z definicji wolnego zawodu lekarza weterynarii, jednocześnie w uzasadnieniu wskazując, iż „ Projektowane zmiany mają na celu przede wszystkim obniżenie niektórych stawek ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, co ma dodatkowo uatrakcyjnić tę formę opodatkowania. Pomoże to jednocześnie niektórym przedsiębiorcom w wychodzeniu z kryzysu wywołanego pandemią COVID-19. Przede wszystkim obniżone zostaną stawki ryczałtu dla osób wykonujących zawody medyczne, tj. lekarzy, lekarzy dentystów, lekarzy weterynarii, techników dentystycznych, felczerów, położne, pielęgniarki, psychologów, fizjoterapeutów, oraz zawody techniczne, tj. architektów, inżynierów budownictwa, rzeczoznawców budowlanych. Przychody osiągane ze świadczenia usług w zakresie opieki zdrowotnej (PKWiU dział 86), opodatkowane będą według jednej, 14% stawki ryczałtu niezależnie od tego, czy świadczone będą osobiście, czy też z pomocą osób zatrudnionych.
Ustawodawca zapomniał jednak, iż lekarz weterynarii sklasyfikowany jest w PKWiU dział 75 – Usługi weterynaryjne. Projekt ustawy nie przewiduje wyszczególnionej stawki dla tego PKWiU tym samym lekarz weterynarii powinien od nowego roku skorzystać ze stawki 8,5%, a nie 14% jak to ma w przypadku innych zawodów medycznych.
Są to tylko niektóre zmiany, które wprowadza Polski Ład, jednakże z perspektywy przedsiębiorcy w naszej ocenie najistotniejsze.
Jeżeli chciałbyś zweryfikować możliwość skorzystania z ryczałtu lub chciałbyś, abyśmy pomogli Ci zweryfikować odpowiednia stawkę, zapraszamy do kontaktu.
