Jakie ulgi przysługują rodzicom?
W obecnym systemie prawnym mamy trzy ulgi przeznaczone dla rodzin, w skrócie nazwane są ulgami rodzinnymi i są to następująco:
1) ulga prorodzinna;
2) ulga dla rodzin 4+, która obowiązuje dopiero od 1 stycznia 2022 r., zatem jej rozliczenie nastąpi dopiero w 2023 r.;
3) ulga dla osób samotnie wychowujących dzieci.
Komu przysługuje ulga prorodzinna?
Ulga prorodzinna przysługuje podatnikowi, który jest rodzicem, opiekunem prawnym lub pełni funkcję rodziny zastępczej dla dziecka lub kilkorga dzieci:
a) małoletnich;
b) niepełnosprawnych niezależnie od ich wieku, które otrzymują zasiłek pielęgnacyjny lub rentę socjalną niezależnie od ich rocznych dochodów;
c) pełnoletnich dzieci do 25 roku życia uczących się w szkołach, które:
– w roku podatkowym nie uzyskały dochodów (z wyłączeniem renty rodzinnej) podlegających opodatkowaniu skalą podatkową lub 19% podatkiem z odpłatnego zbycia papierów wartościowych, udziałów (akcji) lub pochodnych instrumentów finansowych lub przychodów zwolnionych od podatku w ramach tzw. ulgi dla młodych czy ulgi na powrót (obowiązującej od 1 stycznia 2022 r.), w łącznej wysokości przekraczającej 3 089 zł.
W wyniku Nowego Nowego Ładu planowane jest zwiększenie kwoty zarobków, jakie może osiągnąć dziecko bez utraty ulg podatkowych dla rodziców/opiekunów. Kwota ta prawdopodobnie wzrośnie z 3 089 zł do 16 061,28 zł.
– w roku podatkowym nie prowadziły pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowanej liniowo (19%) albo ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.
– nie podlegały opodatkowaniu podatkiem tonażowym lub tzw. podatkiem okrętowym.
Z powyższego warunku wyłączone zostały przychody osiągane przez dzieci, które:
– nie prowadzą pozarolniczej działalności gospodarczej
– osiągnęły przychody z wynajmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub
– innych umów opodatkowanych zryczałtowanym podatkiem dochodowym
w powyższych przypadkach zastosowanie ulgi jest możliwe.
Kiedy posiadamy prawo do ulgi prorodzinnej?
Ulga ta przysługuje podatnikowi, który po spełnieniu wymogów opisanych powyżej i uzyskuje dochody opodatkowane skalą podatkową (tj. podatek progresywny/zasady ogólne).
Niestety ulga nie przysługuje podatnikom, którzy uzyskują dochody:
– z pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowanej 19% podatkiem liniowym i zryczałtowanym podatkiem dochodowym (tj. ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych lub kartą podatkową).
Wyjątkiem jest jednak sytuacja, w której podatnik oprócz dochodów wymienionych powyżej, uzyskał jakiekolwiek inne dochody opodatkowane skalą podatkową. Wtedy w zeznaniu podatkowym od pozostałych dochodów (opodatkowanych skalą), może wykazać kwotę przysługującą do odliczenia ulgi.
Jakie kwoty możemy odliczyć?
Kwota odliczenia w przypadku:
a) jednego dziecka wynosi 92,67 zł (w skali roku 1 112,04 zł);
b) drugiego dziecka wynosi 92,67 zł (w skali roku 1 112,04 zł);
c) trzeciego dziecka wynosi 166,67 zł (w skali roku 2 000,04 zł);
d) czwartego i każdych kolejnych dzieci wynosi 225,00 zł (w skali roku 2 700,00 zł).
Zatem, jeśli podatnik posiada pięcioro dzieci odliczy 9 624,12 zł, gdy sześcioro odliczy 12 324,12 zł, a gdy siedmioro 15 024,12 zł w skali roku.
Czy ulga zależy od zarobków?
Obowiązuje limit, który dotyczy wyłącznie osób, które wykonują władzę rodzicielską lub pełnią funkcję opiekuna prawnego, funkcję rodziny zastępczej w stosunku do jednego dziecka. Jeżeli posiadamy co najmniej dwójkę – wskazane poniżej limity nas nie obowiązują.
Ulgę zastosować może podatnik w przypadku, gdy jego łączny dochód w skali roku nie przekroczył 112 000 zł w przypadku, gdy jest osobą samotnie wychowującą dziecko lub pozostawał przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim (sumuje się dochody obydwu małżonków) oraz 56 000 zł, gdy nie pozostawał w związku małżeńskim.
W jaki sposób rozliczyć ulgę?
Aby rozliczyć ulgę prorodzinną należy do 30 kwietnia bieżącego roku złożyć PIT-36 i dołączyć do niego załącznik PIT/O. W załączniku należy wskazać numery PESEL dzieci lub w przypadku braku numeru PESEL – imiona i nazwiska dzieci oraz ich daty urodzenia. Ulgę można zastosować także w korekcie deklaracji.
ULGA DLA RODZIN 4+
Ulga została wprowadzona w wyniku Nowego Ładu i obowiązuje od 1 stycznia 2022 bieżącego roku. Przysługuje podatnikom posiadającym co najmniej czwórkę dzieci, w stosunku do których rodzic w ciągu roku podatkowego spełnia warunki, które są analogiczne, jak te wymienione przy uldze prorodzinnej.
Z ulgi skorzystać mogą zarówno rodzice samotnie wychowujący dzieci, jak i pozostający w związku małżeńskim, czy też będący w związkach nieformalnych.
Istotny, a zarazem korzystny dla podatników jest fakt, iż posiadanie czworga dzieci nie musi zostać spełniony przez cały rok podatkowy. Oznacza to, że w przypadku, gdy np. przez cały rok posiadamy trójkę dzieci i czwarte z nich urodziło się w grudniu, to warunek ten zostanie spełniony i ulgę można rozliczyć w całości.
Jakie przychody objęte są ulgą?
W wyniku zastosowania tej ulgi, przychody uzyskane przez podatnika w kwocie 85 528 zł nie podlegają opodatkowaniu. Przychodami podlegającymi pod ulgę są osiągnięte:
– z pracy na etacie (umowa o prace, stosunek służbowy, spółdzielczy stosunek pracy, praca nakładcza);
– umów zlecenia;
– w wyniku prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowanej na zasadach ogólnych, podatkiem liniowym lub ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych oraz
– podatkiem od dochodów z kwalifikowanych praw własności intelektualnej (stawką 5%, czyli tzw. Ulga IP BOX).
Ulga dla rodzin 4+, a rozliczanie na zasadach ogólnych i wspólne rozliczanie małżonków
W przypadku przychodów podlegających opodatkowaniu na zasadach skali podatkowej, podatnik ma możliwość oprócz wskazanej powyżej kwoty 85 528 zł skorzystać także z kwoty wolnej wynoszącej 30 000 zł. Co to oznacza? Otóż to, że w wyniku kwoty wolnej, podatnik korzystający z ulgi nie opodatkuje dochodów w wysokości 115 528 zł.
Oznacza to także, iż w przypadku wspólnego rozliczania obydwoje małżonków uzyskujących dochody nie będą opodatkowywać kwoty w wysokości 231 056 zł. Z czego ona wynika? Każdy z nich ma limit w wysokości 85 528 zł oraz przysługującą kwotę wolną 30 000 zł. Po zsumowaniu daje nam to wskazaną wcześniej kwotę.
Jakie przychody nie podlegają pod ulgę?
Zważając na powyższe możemy zauważyć, że katalog przychodów podlegających pod ulgę jest szeroki. Jednakże zachodzi kilka ważnych wyłączeń, w wyniku których nie możemy skorzystać z ulgi i są to m.in. przychody osiągnięte:
– z umów o dzieło;
– z zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego;
– z praw autorskich (z wyjątkiem tych uzyskanych w ramach umowy o pracę);
– podlegających opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym na podstawie
ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych;
– innych, zwolnionych od podatku dochodowego (np. 500+).
W jaki sposób rozliczyć ulgę?
Ulga dla rodzin 4+ może być rozliczana w zaliczkach w trakcie roku podatkowego lub w zeznaniu rocznym (tj. dopiero za 2022 rok). Podatnicy chcący stosować ulgę w trakcie roku:
a) uzyskujący przychody z działalności gospodarczej lub
b) osiągający zagraniczne przychody z pracy na etacie lub umów zlecenie zawartych z firmą,
którzy są zobowiązani do samodzielnego obliczania zaliczek na podatek dochodowy stosują ulgę samodzielnie poprzez wyłączenie przychodów nią objętych.
Zaś w przypadku podatników będących w stosunku pracy na etacie lub umowy zlecenie muszą pamiętać o fakcie złożenia stosownego oświadczenia pracodawcy lub zleceniodawcy.
Należy pamiętać także o tym, że przychody, które mogą być objęte ulgą dla rodzin 4+ nie są zwolnione z ubezpieczeń społecznych i składki zdrowotnej.
Możliwe jest także skorzystanie ulgi już na etapie opłacanych zaliczek. Należy złożyć wtedy stosowne oświadczenie płatnikowi (pracodawcy lub zleceniodawcy), w którym potwierdzamy, iż spełniamy warunki do skorzystania z ulgi. Płatnik stosuje zwolnienie od miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymał oświadczenie.
Niestety osoba prowadząca działalność nie ma możliwości uwzględniania ulgi w zaliczkach na podatek dochodowy. Może to ująć wyłącznie w rozliczeniu rocznym.
ULGA DLA RODZICÓW SAMOTNIE WYCHOWUJĄCYCH DZIECI
W wyniku ogłoszenia Nowego Ładu, osoby samotnie wychowujące dzieci zostały pozbawione wcześniejszej ulgi jaką było wspólne rozliczenie się z dzieckiem.
Osoby samotnie wychowujące dzieci mogły dokonać wspólnego rozliczenia na wskazanych zasadach po raz ostatni w zeznaniu podatkowym składanym za 2021 rok.
Nowy Ład zmienił zasady, które miały obowiązywać od 1 stycznia 2022 roku. Według tych zasad, podatnik rozliczający się wspólnie z dzieckiem, od podatku obliczonego na zasadach skali podatkowej miał mieć możliwość odliczenia kwoty w wysokości 1 500 zł. Oczywiście należy spełnić pewne przesłanki, ponieważ ulga ta ma przysługiwać pod warunkiem, że podatnik jest:
a) panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką lub rozwodnikiem;
b) osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów;
c) osobą pozostającą w związku małżeńskim z osobą pozbawioną praw rodzicielskich lub odbywającą karę pozbawienia wolności, a także
2. samotnie wychowuje dzieci:
a) małoletnie;
b) pełnoletnie, które otrzymywały zasiłek pielęgnacyjny lub rentę socjalną;
c) pełnoletnie, uczące się do ukończenia 25 roku życia, które:
– nie uzyskały dochodów z zysków kapitałowych lub podlegających opodatkowaniu skalą podatkową których łączna wysokość nie przekroczyła 3 089 zł. Do podanego limitu nie wlicza się dochodów z renty rodzinnej oraz innych przychodów zwolnionych (alimenty, stypendia).
3. zarówno podatnik, jak i jego dziecko:
a) nie byli opodatkowani podatkiem liniowym lub ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych;
b) nie podlegały opodatkowaniu podatkiem tonażowym lub tzw. podatkiem okrętowym.
Do wyżej wymienionych limitów nie zaliczamy przychodów osiągniętych z wynajmu prywatnego.
W jaki sposób rozliczyć ulgę?
Podstawę do opodatkowania stanowią dochody pomniejszone o przysługujące ulgi, np. składki na ubezpieczenia społeczne, darowizny, ulgę rehabilitacyjną, czy ulgę termomodernizacyjną.
Nie ma obowiązku składania dodatkowego oświadczenia. Wystarczy, że do deklaracji rocznej PIT podatnik dołączy oświadczenie o opodatkowaniu jako osoba samotnie wychowująca dziecko, a w skrócie mówiąc – zaznaczy odpowiednie pole deklaracji i złoży swój podpis.
Planowane zmiany w zakresie ulgi dla rodziców samotnie wychowujących dzieci
W marcu bieżącego roku ogłoszono ponowne zmiany (Nowy Nowy Ład), w wyniku których planowane jest przywrócenie zasad obowiązujących przed 2022 rokiem oraz umożliwienie wspólnego rozliczenia się w deklaracji składanej w 2023 roku za bieżący 2022 rok. Zmiany te mają być znacznie bardziej korzystne niż opublikowane wcześniej.
Planowane zmiany prezentują się następująco:
- zapowiedziano zwiększenie limitu zarobków dziecka z 3 089 zł do 16 061,28 zł w 2022 roku – ma to stanowić 12krotność renty socjalnej;
- możliwość skorzystania z podwójnej kwoty wolnej od podatku, tj. 60 000 zł oraz
- podwójny próg z uwagi na możliwość wspólnego rozliczania, tj. 240 000 zł.
Porównując zmiany będzie prezentować się to następująco:
Zakładając przychód w wysokości 140 000 zł
Koszty w wysokości 20 000 zł
Dochód w wysokości 120 000 zł
Kwota wolna 30 000 zł
1) Nowy Ład i odliczenie 1500 zł:
120 000 zł – 30 000 zł = 90 000 zł
90 000 zł * 0,26 = 23 400 zł
30 000 zł * 0,09 = 2 700 zł
Łącznie: 26 100 zł
2) Nowy Nowy Ład
120 000 – 60 000 zł = 60 000 zł
60 000 * 0,09 = 5 400 zł
60 000 * 0,26 = 15 600 zł
Łącznie: 21 000 zł
Oczywiście wszystko jest w fazie projektu, dlatego musimy poczekać na jego ostateczne zatwierdzenie.
