Kto może skorzystać ze wspólnego rozliczenia?
Ze wspólnego rozliczenia będzie mógł skorzystać rodzic lub opiekun prawny, podlegający nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Uściślając, może być to panna, kawaler, wdowa, wdowiec, rozwódka, rozwodnik, osoba, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów lub osoba, której małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności. Warunkiem jest to, że dany rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:
1) małoletnie,
2) pełnoletnie, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
3) pełnoletnie do ukończenia 25 roku życia, uczące się w szkołach, o których mowa w krajowych lub zagranicznych przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe.
Warunki dotyczące zarobków dziecka i rodzica
Ustawodawca wprowadził pewne ograniczenia co do wysokości i formy opodatkowania dochodu osiągniętego przez rodzica i dziecko.
Pełnoletnie i uczące się dziecko w danym roku podatkowym nie może osiągnąć:
- dochodów (z wyjątkiem renty rodzinnej), podlegających opodatkowaniu według skali podatkowej (art. 27 ustawy o PIT) lub 19% podatkiem z kapitałów pieniężnych (art. 30b ustawy o PIT) lub
- przychodów, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148 (ulga dla młodych) i art. 21 ust. 1 pkt 152 (ulga na powrót) ustawy o PIT.
– w łącznej wysokości przekraczającej 12-krotność kwoty renty socjalnej, w wysokości obowiązującej w grudniu roku podatkowego (tj. 16 061,28 zł).
Z kolei rodzic jak i dziecko nie mogą korzystać z opodatkowania w formie podatku liniowego, karty podatkowej, podatku tonażowego, ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, z wyjątkiem przychodów z najmu prywatnego.
Co istotne, okoliczność, że dziecko bądź rodzic rozlicza się na jednej z powyższych form, nie musi ostatecznie wykluczyć wspólnego rozliczenia. Na mocy przepisów przejściowych przedsiębiorcy mogą wstecznie zmienić formę opodatkowania w zeznaniu rocznym.
Warto zaznaczyć, że pod pewnymi warunkami ze wspólnego rozliczenia mogą skorzystać również nierezydenci (art. 6 ust. 4g ustawy o PIT).
Czy opieka naprzemienna nadal uprawnia do wspólnego rozliczenia?
Rodzic wykonujący opiekę naprzemienną nie ma prawa do wspólnego rozliczenia się dzieckiem. Aktualnie uregulowanie tej kwestii jest klarowne i właściwie nie pozostawia wątpliwości, natomiast przed styczniową likwidacją możliwości wspólnego rozliczania było to bardziej nieoczywiste. Jeszcze w ubiegłym roku zgodnie z dominującym poglądem wspólne rozliczenie się z dzieckiem w przypadku opieki naprzemiennej było możliwe. Potwierdzenie takiej interpretacji zostało zawarte między innymi w wyroku NSA z 6.05.2021 r. o sygn. akt II FSK 412/19.
Niestety, taki stan rzeczy pozostaje na ten moment wyłącznie ciekawostką, gdyż art. 6 ust. 4 ustawy o PIT został uchylony. Z kolei w nowo dodanym art. 6 ust. 4f wskazano, że omawiany sposób opodatkowania nie ma zastosowania do osoby, która wychowuje wspólnie z drugim rodzicem albo opiekunem prawnym co najmniej jedno dziecko, w tym również gdy dziecko jest pod opieką naprzemienną, w związku z którą obydwojgu rodzicom zostało ustalone tzw. świadczenie +500.
Jak skorzystać ze wspólnego rozliczenia?
W praktyce preferencyjne opodatkowanie osób samotnie wychowujących dzieci polega na obliczenia podatku w podwójnej wysokości od połowy dochodów. Oznacza to możliwość skorzystania z podwojonej kwoty wolnej od podatku, tj. 2 × 30 000 zł = 60 000 zł. Już w zeznaniu podatkowym za 2022 r. samotny rodzic będzie mógł się rozliczyć wspólnie z dzieckiem od całości dochodów uzyskanych w bieżącym roku.
Pracownicy mogą w trakcie roku odczuć korzyści płynące ze wspólnego rozliczenia z dzieckiem. Podatnik w tym celu powinien złożyć pracodawcy oświadczenie, że zamierza rozliczyć się jako osoba samotnie wychowująca dziecko. W takiej sytuacji pracownik będzie mógł skorzystać ze zwiększonej kwoty zmniejszającej podatek.
