Przedsiębiorcy często nabywają usługi nie tylko w kraju, ale również poza jego granicami. W takim przypadku należy pamiętać, że takie transakcje rozliczane są na innych zasadach, niż transakcje krajowe. Ten artykuł opisuje sposób rozliczenia importu usług przez czynnego podatnika VAT.
Jak należy rozumieć import usług?
Import usług oznacza nabywanie usług poza granicami Polski, pod warunkiem że spełnione są dwa kryteria. Po pierwsze usługodawca, czyli podmiot świadczący usługę, nie ma siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce. Po drugie usługobiorca, czyli podmiot nabywający usługę, jest osobą fizyczną, prawną lub jednostką organizacyjną bez osobowości prawnej, która prowadzi działalność gospodarczą i ma siedzibę lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce.
Kiedy powstaje obowiązek podatkowy przy imporcie usług?
W przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika (zgodnie z art. 28b ustawy o VAT), miejscem świadczenia jest kraj, w którym usługobiorca ma siedzibę działalności gospodarczej. Oznacza to, że jeśli usługa jest nabywana przez polskiego przedsiębiorcę, musi być opodatkowana podatkiem VAT w Polsce.
Zgodnie z art. 19a ust. 1 i 8 ustawy o VAT obowiązek podatkowy w przypadku usług powstaje
– w momencie wykonania usługi,
– jeśli całość lub część zapłaty została otrzymana przed wykonaniem usługi, obowiązek powstaje w momencie otrzymania tej zapłaty w odniesieniu do otrzymanej kwoty,
– w przypadku usług wykonywanych częściowo, dla których ustalono zapłatę, z upływem terminu dla danej części,
– dla usług z ustalonymi terminami płatności lub rozliczeń, obowiązek powstaje z upływem każdego okresu, do którego odnoszą się te płatności lub rozliczenia, aż do zakończenia świadczenia usługi. W przypadku usług ciągłych trwających dłużej niż rok, bez ustalonych terminów płatności i rozliczeń, obowiązek powstaje z upływem każdego roku podatkowego, aż do zakończenia świadczenia usługi.
Stawka podatku VAT powinna być taka sama jak dla opodatkowania usług w transakcjach krajowych, najczęściej wynosząca 23%.
Jak rozliczyć import usług u czynnego podatnika VAT?
Rozliczenie importu usług zazwyczaj opiera się na fakturze otrzymanej od kontrahenta. Dla czynnego podatnika VAT z prawem do odliczenia podatku VAT naliczonego taka transakcja będzie neutralna podatkowo. Podatek VAT należny będzie jednocześnie podatkiem VAT naliczonym. Warunkiem odliczenia VAT z tytułu importu jest wykazanie kwoty podatku należnego w deklaracji podatkowej. Najprościej jest rozliczyć podatek należny i naliczony w jednej deklaracji. Problem pojawia się, gdy podatek należny nie został rozliczony w terminie. Wówczas podatek należny trzeba wykazać poprzez korektę deklaracji za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy. Aby odliczyć podatek naliczony, czas na złożenie korekty podatku należnego wynosi 3 miesiące od upływu miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych usług powstał obowiązek podatkowy. Nabycie usług należy wykazać w deklaracji JPK_VAT.
Czy koniecznie trzeba rejestrować się do VAT-UE?
Zgodnie z art. 97 ust. 1 oraz 3 pkt 1 ustawy o VAT podatnicy podlegający obowiązkowi zarejestrowania jako podatnicy VAT czynni, są obowiązani przed dniem dokonania:
- pierwszego importu usług (nabycia usług),
- pierwszej sprzedaży usług (eksport usług),
- pierwszej wewnątrzwspólnotowej dostawy,
- pierwszej wewnątrzwspólnotowego nabycia,
zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego składając formularz VAT-R, o zamiarze rozpoczęcia wykonywania tych czynności. Dlatego jeszcze przed zakupem usługi od kontrahenta z UE polska firma powinna dokonać rejestracji jak unijny podatnik czyli do VAT-UE. Co jednak, gdy tego nie uczyni a usługa została już zakupiona?
Aby rozliczyć VAT z tytułu importu usług znaczenia mają:
- warunki statusu podatkowego stron w imporcie usług,
- warunki wystąpienia miejsca świadczenia w Polsce.
To oznacza, że nawet jeżeli polska firma nie posiada jeszcze numeru VAT-UE (rejestracji do transakcji wewnątrzwspólnotowych) a dokona już importu usług to rozlicza go w podatku VAT w ewidencji JPK_VAT w taki sam sposób. Powinna jednak niezwłocznie dokonać rejestracji jako podatnik VAT- UE. W tym przypadku pojawia się drugie pytanie – co z prawem do odliczenia podatku VAT? Mianowicie czynny podatnik VAT niezarejestrowany do transakcji unijnych VAT-UE będzie miał prawo do odliczenia podatku VAT w imporcie usług przy zachowaniu ogólnych zasad:
- nabywca usługi jest czynnym podatnikiem VAT,
- nabywane usługi są przeznaczone na cele prowadzonej działalności a dokładnie na sprzedaż w ramach tej działalności prowadzoną przez nabywcę która jest opodatkowana podatkiem VAT (niezależnie jaką stawką).
Informacje podsumowujące o dokonanych transakcjach wewnątrzwspólnotowych (VAT-UE) muszą być składane za okresy miesięczne, nawet jeśli podatnik rozlicza się z VAT kwartalnie. Można je składać wyłącznie za pomocą środków komunikacji elektronicznej, w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy z tytułu tych transakcji. Informację podsumowującą VAT-UE wysyła się jedynie w przypadku wystąpienia transakcji wewnątrzwspólnotowych. Nie ma obowiązku składania informacji „zerowych” w przypadku braku takich transakcji.
