Na ustalenie skutków podatkowych na gruncie podatku od towarów i usług (dalej: VAT), wpływ ma uznanie jej za dostawę towarów w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług (dalej: u.p.t.u.).
Nieodpłatne wycofanie nieruchomości jako dostawa towarów
Zgodnie z art. 5. ust. 1 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Natomiast zgodnie z treścią art. 7 ust. 2 pkt 1 u.p.t.u. przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa. W szczególności jest to przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika. Przekazanie jest opodatkowane, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.
Dostawa towarów ma miejsce zawsze gdy następuje przeniesienie własności towaru w sensie prawnym, jak i w sytuacji, gdy przeniesie faktyczne lub ekonomiczne władztwo nad rzeczą na inny podmiot. Nabywca powinien również mieć swobodę w dysponowaniu (rozporządzaniu) rzeczą, jak właściciel. Powyższe pozwala stwierdzić, że nieodpłatne przekazanie nieruchomości na rzecz wspólników spółki osobowej spełnia kryterium dostawy towarów, a więc powinno podlegać opodatkowaniu.
Zwolnienie przedmiotowe a wycofanie nieruchomości
Z uwagi na fakt, że dostawa nieruchomości podlega regulacjom szczególnym w zakresie tzw. zwolnień przedmiotowym, nie zawsze będzie ona podlegała opodatkowaniu. Wynika to z art. 43 ust. 1 pkt 10 lit. a oraz b u.p.t.u., który stanowi, że zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy dostawa następuje w ramach pierwszego zasiedlenia lub pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata. Zgodnie z art. 2 pkt 14 u.p.t.u. za pierwsze zasiedlenie rozumie się oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich wybudowaniu lub ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.
W przypadku, gdy podatnikowi nie przysługuje zwolnienie na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 u.p.t.u., to w takim przypadku możliwe jest jeszcze zastosowanie zwolnienia na podstawie pkt 10a ww. artykułu. Takie zwolnienie stosuje się, gdy:
- w stosunku do obiektów budowlanych nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego oraz dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie,
- w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.
Wycofanie nieruchomości a odliczony VAT
Jeżeli podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT wiąże się to z obowiązkiem zastosowania korekty odliczenia podatku VAT naliczonego w korekcie 10-letniej. Po zakończeniu roku, w którym podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, o którym mowa w art. 86 ust. 1, jest on obowiązany dokonać korekty kwoty podatku odliczonego z uwzględnieniem proporcji.
Zgodnie z art. 91 ust. 2 u.p.t.u. w przypadku nieruchomości o wartości początkowej przekraczającej 15.000 zł, podatnik dokonuje korekty w ciągu 10 lat, licząc od roku, w którym zostały oddane do użytkowania. Roczna korekta w przypadku nieruchomości wynosi 1/10 kwoty podatku naliczonego przy ich nabyciu. Zgodnie z art. 91 ust. 3 u.p.t.u. korekty, o której mowa w ust. 1 i 2, dokonuje się w deklaracji podatkowej składanej za pierwszy okres rozliczeniowy roku następującego po roku podatkowym, za który dokonuje się korekty. W przypadku zakończenia działalności gospodarczej – w deklaracji podatkowej za ostatni okres rozliczeniowy. Jeśli dostawa nieruchomości nie spełnia kryteriów do zastosowania zwolnienia, w takim przypadku wycofanie nieruchomości podlega opodatkowaniu.
