Nasz klient zainwestował w amerykańskie akcje inwestycyjne. Biuro maklerskie (usługodawca) nie umożliwiło mu dostarczenia odpowiednich dokumentów potwierdzających miejsce zamieszkania dla celów podatkowych podmiotom wypłacającym dywidendę. W rezultacie, zamiast standardowych 15% podatku, które wynikają z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania (upo), został pobrany podatek u źródła, wynoszący 30%.
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdził, że umowy międzynarodowe mają pierwszeństwo przed wewnętrznym prawem podatkowym danego państwa. W związku z tym, podatnik może odliczyć tylko tę wysokość podatku, która wynika z postanowień umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Organ podatkowy zaznaczył, że polski podatnik ma prawo ubiegać się o ewentualny zwrot nadpłaty za granicą zgodnie z przepisami obowiązującymi w tym kraju.
Sądy administracyjne nie podzieliły powyższego stanowiska. WSA w Gliwicach w wyroku z 19.05.2022 r. (I SA/Gl 24/22) nie zgodził się ze zdaniem Dyrektora KIS. Powołując się na dosłowne brzmienie art. 30a ust. 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, sąd wskazał, że ten przepis określa warunki i ograniczenia dotyczące odliczania podatku zapłaconego za granicą, a jego stosowanie nie jest uzależnione od istnienia umowy międzynarodowej.
Krajowa Informacja Skarbowa złożyła skargę na rozstrzygnięcie WSA, co spowodowało, że sprawa trafiła do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który w wyroku z 28 lutego 2023 r. (II FSK 1171/22) zadecydował na korzyść naszego klienta. Sąd podkreślił, że art. 30a ust. 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ma zastosowanie niezależnie od tego, jaki podatek został pobrany u źródła (czy zgodnie ze stawką wynikającą z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, czy też nie). Przepis ten nie zawiera żadnych odniesień do umowy dwustronnej, więc nie ma podstaw, aby przy ustalaniu wysokości odliczenia opierać się na hipotetycznym podatku zamiast na faktycznie zapłaconym. Takie postępowanie byłoby sprzeczne z jednoznacznym brzmieniem przepisu.
Wnioski z tego rozstrzygnięcia można uznać za korzystne. Przyjęcie takiej interpretacji przyczyni się do unikania podwójnego opodatkowania dochodów dla prywatnych inwestorów. To ułatwi również rozliczenia podatkowe, ponieważ nie będzie już konieczności ustalania hipotetycznej kwoty podatku w celu określenia limitu odliczenia. Dodatkowo, wyrok NSA wprowadza równość dla podatników inwestujących w różnych państwach. Stanowisko fiskusa wcześniej dawało przewagę podatnikom inwestującym w krajach, z którymi Polska nie miała odpowiedniej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania (na co zwrócił uwagę WSA w Warszawie w prawomocnym wyroku z 5.01.2010 r., III SA/Wa 1537/09).
