Portugalia, Malta, a może Portoryko?
Zasadą jest, że jeśli posiadamy polską rezydencję podatkową, to z całych naszych globalnych dochodów zapłacimy podatek PIT w Polsce. Chcąc opodatkować zyski z kryptowalut poza polską jurysdykcją, należy na początku znieść polski obowiązek podatkowy, czyli przestać być rezydentem naszego kraju. Jak to zrobić? Odpowiedź na to pytanie kryje się w ustawie o PIT – polskim rezydentem podatkowym jest osoba, która:
- posiada na terytorium kraju centrum interesów osobistych lub gospodarczych albo
- przebywa na terytorium kraju dłużej niż 183 dni w roku.
Wystarczy spełnić jeden z powyższych warunków, aby uznać polską rezydencję podatkową. Dlatego, jeśli np. przebywasz w Polsce mniej niż 183 dni w roku, ale masz na miejscu ośrodek interesów osobistych, nadal płacisz podatki w Polsce. Odwrotnie również w sytuacji, gdy osoba fizyczna będzie posiadała centrum interesów życiowych poza terytorium Polski, ale jej pobyt na terytorium Polski przekroczy liczbę 183 dni, to w rozumieniu polskiej ustawy powstanie obowiązek podatkowy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Czas przebywania na terytorium kraju w ciągu roku to proste kryterium. Problem pojawia się w przypadku określenia „centrum interesów osobistych” oraz „gospodarczych”. Oceniając, w którym z państw znajduje się centrum życiowych i zawodowych interesów osoby fizycznej, należy wziąć pod uwagę szereg kryteriów, w tym przede wszystkim związki osobiste i ekonomiczne osoby fizycznej z danym państwem, wśród których istotne są więzi rodzinne, towarzyskie, zatrudnienie, działalność polityczna, kulturalna i wszelka inna działalność, miejsce wykonywania działalności gospodarczej i miejsce, z którego osoba zarządza swoim mieniem. Należy mieć na uwadze, że są to pojęcia nieostre, a przytoczone wyżej kryteria jedynie określają, jak należy interpretować te pojęcia, dlatego też każda rozpatrywana sytuacja powinna być interpretowana indywidualnie.
Nadrzędność umów międzynarodowych nad prawem krajowym
Wyżej wymienione przepisy należy stosować zgodnie z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od zysków majątkowych, których stroną jest Rzeczpospolita Polska. Mogą one odmiennie regulować kwestie rezydencji w umawiających się obu państwach. Na początku należy określić, gdzie zamierzamy przenieść się z razem z portfelem, a następnie czy dany kraj podpisał z Polską tego typu umowę. Co do zasady, umowy międzynarodowe stanowią, że zyski z przeniesienia własności jakiegokolwiek majątku podlegają opodatkowaniu tylko w tym umawiającym się państwie, w którym przenoszący własność ma miejsce zamieszkania lub siedzibę. Modelowa Konwencja OECD, będąca wytycznymi do sposobu tworzenia postanowień umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania stanowi, iż umowy nie zawierają dokładnej definicji określenia zysków majątkowych. Wyrazy „przeniesienie własności majątku” są użyte w celu objęcia nimi szczególnie zysków z majątku pochodzących ze sprzedaży, zamiany, a również z częściowej sprzedaży, wywłaszczenia, przekazania spółce w zamian za akcje, sprzedaży praw, darowizny, a nawet pośmiertnego przekazania majątku. Wobec czego należy stwierdzić, że zysk pochodzący ze sprzedaży kryptowalut, będzie objęty postanowieniami umów międzynarodowych w sprawie unikania podwójnego opodatkowania.
EXIT TAX, czyli podatek za ucieczkę z kraju wraz z majątkiem
Istotą przepisów dotyczących exit tax jest opodatkowanie niezrealizowanych jeszcze zysków kapitałowych, w związku z przeniesieniem przez podatnika, do innego państwa aktywów związanych m.in. ze zmianą rezydencji podatkowej. Dotyczyć on przypadków utraty przez dotychczasowe państwo siedziby podatnika prawa do opodatkowania dochodów, które zostały faktycznie wypracowane w okresie, w którym dany podatnik podlegał jurysdykcji podatkowej tego państwa. Na szczęście w przypadku posiadania kryptowalut podatek ten nie wystąpi, ponieważ exit tax’em, w myśl ustawy objęte są udziały w spółkach, akcje i inne papiery wartościowe, pochodne instrumenty finansowe oraz tytuły uczestnictwa w funduszach kapitałowych. Kryptowaluta nie jest żadną z wyżej wymienionych rzeczy. Wydaje się, że mogłaby zostać zaliczona do grona pochodnych instrumentów finansowych, jednak ustawa o obrocie instrumentami finansowymi nie wymienia jej w katalogu pochodnych instrumentów finansowych.
Gdzie szukać podatkowego azylu i czy nam się opłaca?
Europejskimi krajami godnymi uwagi, w których inwestorzy nie płacą podatku od kryptowalut lub jest on niski, są: Portugalia, Niemcy, Szwajcaria, Malta. W egzotycznym zestawieniu wyróżnić można: Singapur, Salwador, Malezja, Kajmany, Portoryko.
Zmiana rezydencji podatkowej, w celu optymalizacji pozwala na zaoszczędzenie kwoty maksymalnie 19% osiągniętego zysku, dlatego rozpoczynając rozważania, do którego z krajów chcemy wybrać się na urlop z posiadanymi kryptowalutami, należy indywidualnie ocenić czy w finalnym rozrachunku oszczędność w wysokości 19% przewyższy koszty przeprowadzki i życia w danym kraju.
