VAT – zerowa stawka na pomoc ofiarom wojny na Ukrainie
Od 5 marca 2022 r. dla dostaw towarów oraz świadczenia usług na cele związane z pomocą ofiarom skutków działań wojennych na Ukrainie obowiązuje stawka podatku VAT 0%.
Zerowa stawka podatku VAT dotyczy:
- dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT,
- świadczenia usług, o których mowa w art. 8 ust. 2 ustawy o VAT.
Ulgą zostały więc objęte wszelkie darowizny towarów, w stosunku do których podatnik miał prawo do odliczenia podatku naliczonego VAT, a które przekazuje na cele pomocy ofiarom wojny na Ukrainie.
W odniesieniu do usług, ze stawki 0% korzysta świadczenie usług polegających na użyciu towarów stanowiących część przedsiębiorstwa oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenia na rzecz wskazanych instytucji na cele pomocy ofiarom wojny na terytorium Ukrainy.
Warunki do zastosowania stawki 0%
Obniżoną do 0% stawkę podatku VAT stosuje się do darowizn lub świadczenia usług dokonanych na rzecz następujących podmiotów:
- Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych;
- podmiotów leczniczych w rozumieniu art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej;
- jednostek samorządu terytorialnego.
Do podmiotów leczniczych zalicza się:
- przedsiębiorcę w rozumieniu przepisów Ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców;
- samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej;
- jednostki budżetowe, w tym państwowe jednostki budżetowe, posiadające w strukturze organizacyjnej ambulatorium, ambulatorium z izbą chorych, lekarza, pielęgniarkę lub położną podstawowej opieki zdrowotnej;
- instytuty badawcze, o których mowa w art. 3 ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o instytutach badawczych;
- fundacje i stowarzyszenia, których celem statutowym jest wykonywanie zadań w zakresie ochrony zdrowia i których statut dopuszcza prowadzenie działalności leczniczej, oraz posiadające osobowość prawną jednostki organizacyjne tych stowarzyszeń;
- jednostki wojskowe, w zakresie, w jakim wykonują działalność leczniczą.
Dodatkowym warunkiem pozwalającym na zastosowanie 0% podatku VAT jest zawarcie pisemnej umowy między podatnikiem dokonującym dostawy towarów lub świadczącym usługi oraz ww. podmiotem.
Z umowy musi wynikać, że dostarczane towary lub świadczone usługi będą wykorzystane na cele związane z pomocą ofiarom skutków działań wojennych na terytorium Ukrainy.
Okres obowiązywania
Stawka 0% VAT obowiązuje od 5 marca do 30 czerwca 2022 r. Obniżona stawka podatku VAT może być również zastosowana do dostaw towarów i świadczenia usług dokonanych od dnia 24 lutego do 4 marca 2022 r. Warunek zawarcia pisemnej umowy będzie spełniony, jeśli obie strony potwierdzą na piśmie dokonanie dostawy lub świadczenie usługi.
Wyłączenie z przychodu
Z przychodów w rozumieniu PIT oraz CIT wyłączone zostały darowizny otrzymane oraz nieodpłatne świadczenia na cele związane z przeciwdziałaniem skutkom działań wojennych na Ukrainie. Dotyczy to przychodów otrzymanych od dnia 24 lutego 2022 r. do dnia 31 grudnia 2022 r. otrzymanych przez:
- organizacje, o których mowa w art. 3 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, lub równoważnym organizacjom określonym w przepisach regulujących działalność pożytku publicznego obowiązujących na terytorium Ukrainy;
- jednostki samorządu terytorialnego;
- Rządową Agencję Rezerw Strategicznych;
- podmioty wykonujące na terytorium Polski lub na terytorium Ukrainy działalność leczniczą lub działalność z zakresu ratownictwa medycznego.
Darowizny w kosztach uzyskania przychodu
Kosztem uzyskania przychodów są koszty wytworzenia lub cena nabycia rzeczy lub praw będących przedmiotem darowizn przekazanych w okresie od dnia 24 lutego 2022 r. do dnia 31 grudnia 2022 r. na cele związane z przeciwdziałaniem skutkom działań wojennych na terytorium Ukrainy. Darowizna będzie uznana na koszt podatkowy, jeżeli zostanie dokonana na rzecz jednego z następujących podmiotów:
- organizacji pożytku publicznego lub równoważnym organizacjom określonym w przepisach regulujących działalność pożytku publicznego obowiązujących na terytorium Ukrainy;
- jednostki samorządu terytorialnego;
- wojewodów;
- Rządową Agencję Rezerw Strategicznych;
- podmioty wykonujące na terytorium Polski lub na terytorium Ukrainy działalność leczniczą lub działalność z zakresu ratownictwa medycznego.
– o ile koszty wytworzenia lub cena nabycia nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, w tym poprzez odpisy amortyzacyjne.
Zwolnienie od podatku PIT
Zwolnieniu z podatku PIT podlega świadczenie pieniężne, z tytułu zapewnienia zakwaterowania i wyżywienia obywatelom Ukrainy. Każdy podmiot, a przede wszystkim osoby fizyczne prowadzące gospodarstwo domowe, którzy zapewniają zakwaterowanie i wyżywienie obywatelom Ukrainy mogą otrzymać takie świadczenie. Jest ono przyznawane na wniosek zainteresowanego w kwocie 40 zł dziennie.
Zwolnienie od podatku PIT dla obywateli Ukrainy
Zwolnieniu z podatku dochodowego podlega pomoc humanitarna otrzymana przez obywateli Ukrainy w okresie od 24 lutego 2022 r. do dnia 31 grudnia 2022 r. Zwolnienie dotyczy obywateli, którzy w tym okresie przybyli do Polski, na skutek toczących się tam działań wojennych.
Mogą to być pieniądze, rzeczy, nieodpłatne świadczenia przekazane lub udostępnione ofiarom wojny, takie jak:
- udostępnienie lokalu mieszkalnego;
- zapewnienie żywności;
- sfinansowanie leczenia;
- opłacenie nauki czy kursów pozwalających na zmianę kwalifikacji zawodowych.
Darowizny przekazane przez spółkę opodatkowaną estońskim CIT
W okresie od 24 lutego 2022 roku do 31 grudnia 2022 r. estoński CIT nie będzie pobierany z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą, w wysokości kosztów wytworzenia lub ceny nabycia przekazanych rzeczy lub praw, albo kosztów nieodpłatnego świadczenia, na cele związane z przeciwdziałaniem skutkom działań wojennych na terytorium Ukrainy, przekazanych albo wyświadczonych na rzecz:
- organizacji pożytku publicznego lub równoważnym organizacjom działających zgodnie z ukraińskimi przepisami o działalności pożytku publicznego;
- jednostek samorządu terytorialnego;
- Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych;
- podmiotom wykonującym na terytorium Polski lub na terytorium Ukrainy działalność leczniczą lub działalność z zakresu ratownictwa medycznego
Koszty darowizn na rzecz ofiar w podatku minimalnym CIT
Kosztów wytworzenia lub ceny nabycia rzeczy lub praw będących przedmiotem darowizn przekazanych w terminie od 24 lutego 2022 roku do 30 czerwca 2022 roku na cele związane z przeciwdziałaniem skutkom stanu wojny w Ukrainie nie uwzględnia się dla celów obliczenia straty i udziału dochodów w przychodach objętych minimalnym podatkiem CIT.
Uproszczona rezydencja
Ustalenie rezydencji dla celów podatkowych następuje w oparciu o posiadanie ośrodka interesów życiowych lub przebywanie na terytorium RP więcej niż 183 dni w roku podatkowym. W okresie dnia 24 lutego 2022 r. do dnia 31 grudnia 2022 r. dla obywateli Ukrainy stosuje się uproszczenie polegające na ustaleniu rezydencji w oparciu o złożone oświadczenie. Miejsce zamieszkania obywatela Ukrainy stwierdza się na podstawie pisemnego oświadczenia obywatela Ukrainy o posiadaniu ośrodka interesów życiowych.
