Zastanawiasz jakie zmiany nastąpią w odliczaniu składek zdrowotnych po wprowadzeniu Nowego Ładu? Czy będą one na korzyść Podatnika czy wręcz przeciwnie? W jakiej formie opodatkowania będzie możliwość odliczenia składki i w jakiej wysokości?
Każdy Podatnik, który osiąga dochody składa deklarację podatkową oraz opłaca składki ZUS. Zaletą tego obowiązkowego obciążenia jest fakt, że jego zapłata uprawnia nas do skorzystania z ulg, które uprawniają nas do odliczenia składek społecznych od dochodu oraz na zmniejszenie podatku w trakcie wypełniania deklaracji rocznej. Podstawowym zmniejszeniem podatku jest właśnie składka zdrowotna.
Odliczenie składki zdrowotnej – obecnie
Zgodnie z art. 27b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych składka na ubezpieczenie zdrowotne podlega odliczeniu od podatku dochodowego. Dotyczy to zarówno osób prowadzących działalność gospodarczą jak i tych będących pracownikami. Obecnie składka na ubezpieczenie zdrowotne wynosi 9% podstawy wymiaru (podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne to kwota, która odpowiada 75% przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym poprzedniego roku, czyli dla 2021 roku 4 242,38 zł). Odliczeniu od podatku podlega jedynie 7,75% podstawy wymiaru, a pozostałe 1,25% niepodlegające odliczeniu ani od podatku ani od dochodu, nie stanowi również kosztu uzyskania przychodu.
Odliczenie składki zdrowotnej od podatku może zostać dokonane na: zasadach ogólnych, karcie podatkowej, podatku liniowym oraz ryczałcie od przychodów ewidencjonowanych. Do odliczenia składek uprawniają nas dokumenty potwierdzające dokonanie zapłaty składek zdrowotnych w danym roku rozliczeniowym. Przedsiębiorcy samodzielnie opłacający za siebie składki zdrowotne, dokonują odliczeń na bieżąco, poprzez obniżenie zaliczki na podatek dochodowy w miesiącu/kwartale, w którym składki te zostały opłacone. Jeśli w danym miesiącu masz zbyt niski dochód (i tym samym zbyt niski podatek), by odliczyć składkę zdrowotną, możesz to zrobić w kolejnych miesiącach roku. W ten sposób przenosisz niewykorzystaną część składki. Inaczej to wygląda w momencie, gdy suma składek zdrowotnych w zeznaniu rocznym przekracza wysokość podatku do zapłacenia za dany rok podatkowy można odliczyć maksymalnie tyle ile wynosi podatek i nie można ich rozliczyć w następnych latach podatkowych.
Niewykorzystane składki można odliczyć poza działalnością gospodarczą, jeśli posiadamy inne źródła dochodu, na przykład etat. Wówczas zapłacone, ale nierozliczone składki zdrowotne możemy odliczyć przy obliczaniu podatku dochodowego z innego źródła.
Z odliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne w wysokości 7,75% mogą skorzystać:
- opodatkowani na zasadach ogólnych (według skali podatkowej – PIT 36),
- opodatkowani według jednolitej 19% stawki podatku (tzw. podatek liniowy – PIT 36L),
- opodatkowani ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych (PIT 28),
- opodatkowani w formie karty podatkowej (PIT 16A).
Planowane zmiany składki zdrowotnej – Nowy Ład
Planowane zmiany dotyczące składki zdrowotnej wzbudzają wiele kontrowersji, głównie u JDG i osób rozliczających się na liniówce oraz skali podatkowej. Składka zdrowotna ma pozostać na poziomie 9 proc., ale już bez możliwości odliczenia od podatku i już nie ryczałtowo, ale w wysokości uzależnionej od dochodu. Od 1 stycznia 2022 r. mają nastąpić zmiany, które mają wyglądać następująco dla wybranych form opodatkowania:
- skala podatkowa (17% i 32%), podatek liniowy (19%) – podatnicy stracą nie tylko możliwość odliczenia 7,75% składki zdrowotnej, ale także pojawi się minimalna kwota składki, dla której podstawą wyliczenia będzie minimalne wynagrodzenie za pracę (2 800 zł w 2021 r.), czyli każdy przedsiębiorca rozliczający się na zasadach ogólnych lub podatkiem liniowym – od dochodu przekraczającego 4242,38 zł zapłaci wyższą składkę niż obecnie. Uzyskiwany dochód będzie w tym przypadku podstawą wymiaru 9% składki dla osób opłacających podatek dochodowy na zasadach określonych według według 19 proc. stawki podatku (art. 30c ustawy PIT), według skali podatkowej (art. 27 ustawy PIT).
Roczne rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne będzie następować po zakończeniu roku. Jeśli suma wpłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne za poszczególne miesiące roku będzie wyższa od rocznej składki ustalonej od rocznej podstawy, to ubezpieczonemu będzie przysługiwał zwrot różnicy (konieczny będzie wniosek);
- karta podatkowa – podatnicy mają płacić składkę na ubezpieczenie zdrowotne w wysokości 9 proc. od przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku;
- ryczałt od przychodów ewidencjonowanych – składka będzie obliczana w wysokości 1/3 stawki ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych zastosowanej przy opodatkowaniu tych przychodów. W planach nie ma minimalnej składki zdrowotnej na ryczałcie.
Składka zdrowotna a IP Box
Ulga IP Box działa od 2019 r. i obowiązuje każdego, kto dzięki prowadzeniu działalności badawczo-rozwojowej czerpie dochody z kwalifikowanych praw własności intelektualnej, w tym z autorskiego prawa do programu komputerowego. W wielu przypadkach dochód z kwalifikowanych praw był pomijany np. w przypadku podatników na skali podatkowej do ustalenia przekroczenia progu podatkowego na skali, brany jest pod uwagę wyłącznie dochód nie objęty wspomnianą ulgą. Podobnie jest w przypadku konieczności odprowadzenia daniny solidarnościowej – dochód objęty ulgą nie podlega pod daninę. Przykładów, gdzie dochód z kwalifikowanych praw własności intelektualnej jest traktowany inaczej niż dochód z pozostałej działalności gospodarczej jest więcej (np. ubieganie się o kredyt w banku).
Z kolei składka zdrowotna po Nowym Ładzie ma być ustalana na podstawie rzeczywistego dochodu z całej działalności, czyli zarówno dochód podlegający pod ulgę IP Box, jak i z pozostałej działalności gospodarczej będzie podstawą wymiaru składki dla przedsiębiorców opłacających podatek dochodowy z kwalifikowanych praw własności intelektualnej.
Oznacza to, że programiści korzystający z IP Box zapłacą 5% podatku PIT + 9% składki zdrowotnej co da nam 14% obciążenie podatkowo-składkowe.
