Program komputerowy jako kwalifikowane IP
Ulga IP Box umożliwia preferencyjne opodatkowanie uzyskiwanych dochodów z tzw. kwalifikowanych praw własności intelektualnej. Kwalifikowanym prawem własności intelektualnej są m.in. prawa autorskie do programów komputerowych. Zatem skorzystanie z ulgi jest możliwe w przypadku osób wytwarzających programy komputerowe.
W tym miejscu należałoby podać definicję programu komputerowego. W prawie polskim brak jest jednak stosownej definicji legalnej. Oznacza to, że nie istnieją kryteria wynikające z przepisów prawa umożliwiające jednoznaczne zakwalifikowanie danego efektu pracy jako programu komputerowego.
Jakie są formy wyrażenia programu komputerowego
Skąd więc wiadomo, czym jest program komputerowy? Zgodnie z art. 74 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, programy komputerowe podlegają ochronie jak utwory literackie. Z kolei utworem jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia. Utwory powinny zostać wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe). Istotna jest więc forma wyrażenia własnej twórczości. Zgodnie z Polską Normą PN-ISO/IEC 2382-1:1996 – 1.05.01 program komputerowy to jednostka syntaktyczna zgodna z zasadami konkretnego języka programowania, składająca się z deklaracji i instrukcji lub rozkazów potrzebnych do rozwiązania funkcji, zadania lub problemu. Jednakże programu komputerowego nie należy pojmować wyłącznie w tak wąski sposób. Zgodnie z Objaśnieniami Ministerstwa Finansów z dnia 15 lipca 2019 r. dotyczącym preferencyjnego opodatkowania dochodów wytwarzanych przez prawa własności intelektualnej (IP BOX), formę wyrażenia programu komputerowego stanowi również interfejs.
Proces tworzenia programu komputerowego obejmuje (w uogólnieniu) etapy:
– planowania, analizy i projektowania oprogramowania;
– prac eksperymentalnych, badania teorii i hipotez programistycznych;
– pracy nad wytworzeniem programu i jego implementacją;
– integracji oprogramowania z innymi systemami oraz wsparcia wdrożenia aktualizacji systemu. Wobec tego w wyniku prac powstaje nie tylko kod źródłowy, lecz również szeroko pojmowana dokumentacja projektowa. Na dokumentację tę składają się dokumenty związane z prowadzeniem projektu w odpowiednich ramach czasowych (harmonogramy), potwierdzające osiąganie kolejnych celów projektu, jak również rozwiązania biznesowe, materiały projektowe etc. Bez znaczenia jest forma przygotowania tych dokumentów. Istotnym jest jednak by w przypadku koncepcji i projektów rozwiązań programistycznych tworzona dokumentacja była szczegółowa. Pracujący na jej podstawie programista powinien w sposób rutynowy stworzyć kod lub przeprowadzić tę operację przy pomocy odpowiedniego oprogramowania.
Nie-programista też może skorzystać z ulgi IP Box
W konsekwencji z ulgi IP Box mogą skorzystać osoby nietworzące kodu źródłowego, lecz również wnoszące wkład twórczy w powstające oprogramowanie w postaci dokumentacji projektowej. Dla zobrazowania powyższej uwagi można wskazać przykładowe pozytywne interpretacje wydane przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej:
a) “Zgodnie z powszechnie przyjmowaną definicją „Project Manager” to specjalista zarządzający określonymi projektami w firmie, odpowiedzialny za ich planowanie oraz realizację. Osoba ta zajmuje się: zarządzaniem zespołem osób bezpośrednio podległych i koordynacją działań osób współpracujących w ramach danego przedsięwzięcia, planowaniem oraz wprowadzaniem strategii działań w ramach danego projektu, sporządzaniem biznesplanów, analizą jakościową i ilościową rynku oraz dostępnych zasobów (kapitału ludzkiego, zasobów finansowych). Ponadto Project Manager, nadzoruje zapewnienie zgodności procedur i innych wymaganych przez przepisy działań, przygotowuje sprawozdania oraz raporty okresowe i końcowe, a także promuje innowacyjność i zmiany, negocjuje i współpracuje z firmami kooperującymi i poddostawcami.
Zatem w związku z faktem, że czynności wykonywane przez Wnioskodawcę w ramach pełnionej funkcji Project Managera są ukierunkowane na tworzenie, rozwijanie i modyfikowanie oprogramowania, to należy uznać, że wynagrodzenie Wnioskodawcy obejmująca pełnienie tej funkcji w przedstawionych projektach jest kwalifikowanym dochodem w rozumieniu art. 30ca ust. 4 w zw. z art. 30ca ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych” (0114-KDIP3-1.4011.717.2020.2.LS);
b) “W ramach pełnienia funkcji Starszego Analityka Biznesowego Wnioskodawca wytwarza nowe, nieistniejące wcześniej funkcjonalności, na podstawie posiadanej wiedzy, które wpływają na innowacyjność wytwarzanych rozwiązań programistycznych. Czyni to na podstawie nabywanej, łączonej, kształtowanej i wykorzystywanej dostępnej aktualnie wiedzy w zakresie narzędzi informatycznych lub oprogramowania, do planowania produkcji oraz projektowania i tworzenia zmienionych, ulepszonych lub nowych produktów, procesów lub usług, z wyłączeniem działalności obejmującej rutynowe i okresowe zmiany wprowadzane do nich, nawet jeżeli takie zmiany mają charakter ulepszeń.
W związku świadczeniem ww. usług efektem podejmowanych prac jest/będzie zaprojektowanie i stworzenie produktów, procesów lub usług, które Wnioskodawca oferuje lub będzie oferował w swojej działalności gospodarczej, i które w stosunku do innych oferowanych produktów, procesów lub usług mają lub będą miały nowy, innowacyjny charakter. Wytwarzane przez Wnioskodawcę programy są innowacyjne, ze względu na fakt, że tworzy On coś, czego wcześniej nie było” (0113-KDIPT2-2.4011.733.2020.2.AKU);
c) “Czynności wykonywane przez Wnioskodawcę w ramach pełnionych funkcji Architekta IT są ukierunkowane na tworzenie, rozwijanie, ulepszanie i modyfikowanie oprogramowania lub jego części. Wykonywane przez Wnioskodawcę prace są systematyczne, dostarczające wartość dodaną i rozwojową dla funkcjonowania oprogramowania. Prawo własności intelektualnej zostało od podstaw wykonane przez Wnioskodawcę oraz cały zespół pracujący w projekcie i jest ciągle ulepszane o dodatkowe innowacyjne rozwiązania. Wytworem twórczej pracy Wnioskodawcy jest m.in. dokumentacja projektowa, ale zajmuje się On również tworzeniem innowacyjnych rozwiązań w celu poprawy użyteczności i funkcjonalności danego oprogramowania. Zatem, prace Wnioskodawcy jako Architekta IT są ukierunkowane na tworzenie, rozwijanie, ulepszanie i modyfikowanie oprogramowania” (0112-KDIL2-1.4011.91.2021.2.DJ).
Funkcja ochronna indywidualnej interpretacji
Należy podkreślić, że powyższe stanowiska oceniające pozytywnie możliwość skorzystania z ulgi są jedynie przykładowym wyliczeniem. Z ulgi IP Box mogą korzystać również inne osoby uczestniczące w procesie tworzenia oprogramowania: od zarządzających, poprzez analityków i architektów/projektantów oprogramowania, aż do testerów oprogramowania. Każdorazowo jednak należy dokonać weryfikacji stanu faktycznego, gdyż nie sama nazwa zajmowanego stanowiska przesądza o tej możliwości – istotny jest zakres wykonywanych zadań, jak również efekty pracy danego przedsiębiorcy. W każdym przypadku zalecamy również wystąpienie z wnioskiem o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej by zyskać pewność, że rozliczenie danego podatnika nie zostaną zakwestionowane przez urzędy skarbowe.
