Istotne jest, aby organ prawidłowo ustalił czy dana nieruchomość jest budynkiem czy budowlą. Jest to niezbędnym, gdyż stawki są zróżnicowane dla tych obiektów budowlanych. Dodatkowo w przypadku prowadzenia działalności gospodarczej – stawka podatku jest wyższa. Pod pojęciem budynku rozumie się obiekt trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych i musi posiadać fundamenty oraz dach. Z kolei w przypadku budowli – mamy definicję negatywną, która wskazuje, że budowlą jest obiekt, który nie jest budynkiem lub obiektem małej architektury, a także urządzenie budowlane, które zapewnia możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem. Pomimo że brzmienia definicji zdają się być zrozumiałe – budynek musi posiadać 4 cechy a budowla żadnej z nich, to jednak na gruncie praktyki powstają spory o kwalifikację tych dwóch obiektów. Warto wspomnieć, że dla budynków podstawą opodatkowania jest powierzchnia użytkowa (w metrach kwadratowych), natomiast dla budowli – wartość ustalona na 1 stycznia roku podatkowego.
Wiatraki i rozbieżności interpretacyjne
Główną osią sporu jest to, że sądy administracyjne przez wiele lat niesłusznie rozszerzały definicję budowli, przez co wszelkiego rodzaju urządzenia techniczne były tak klasyfikowane. Na szczególną uwagę zasługują elektrownie wiatrowe, które najpierw traktowane całościowo jako budowle, a później w wyniku korzystnej linii interpretacyjnej sądów administracyjnych, (również NSA) zostały “rozebrane” i jedynie elementy budowlane wiatraków miały zostać opodatkowane wg zasad dla budowli. Sądy uznają, że wiatraki w rozumieniu ustawy o podatkach i opłatach lokalnych nie są budowlami ani obiektami budowlanymi czy urządzeniami budowlanymi.
Grunty a działalność gospodarcza
Jeżeli przedsiębiorca prowadzi działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy Prawo przedsiębiorców, czyli zorganizowaną działalność zarobkową, wykonywaną we własnym imieniu i w sposób ciągły, organ podatkowy nie może odgórnie opodatkować gruntów przedsiębiorcy zgodnie z zasadami przewidzianymi dla prowadzenia działalności (czyli według wyższych stawek). W pierwszej kolejności powinien on ustalić czy są one wykorzystywane w celu prowadzenia działalności gospodarczej czy do celów osobistych. Nie może on odgórnie założyć, że podatnik był przedsiębiorcą cały czas – dotyczy to również kwestii korzystania z budowli czy budynków. W kontekście omawianego tematu warto przytoczyć wyrok WSA w Łodzi z dnia 5 maja 2022 r., sygn. I SA/Łd 532/21, w którym to sąd przyznał rację spółce, która stała na stanowisku, że kiedy nie realizowała zorganizowanej działalności zarobkowej, wykonywanej we własnym imieniu i w sposób ciągły i nie uzyskiwała żadnego przychodu, to nie powinna mieć naliczanego podatku od gruntów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Organy podatkowe stały na stanowisku, że spółka prawa handlowego jest zawsze przedsiębiorcą i dlatego nie należy w przypadku takich podmiotów rozróżniać nieruchomości posiadanych do celów gospodarczych i prywatnych, dlatego też winny one być opodatkowane podatkiem od nieruchomości wg stawek przewidzianych dla gruntów i budynków związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Co istotniejsze, sąd powołał się w swojej argumentacji na wyrok TK z 24 lutego 2021 roku, sygn. SK 39/19, z którego wynika, że podwyższona stawka opodatkowania nie będzie mogła znaleźć zastosowania w przypadku wystąpienia obiektywnej i niezależnej od przedsiębiorcy, a także niedającej się przewidzieć przeszkody całkowicie uniemożliwiającej prowadzenie lub kontynuowanie działalności gospodarczej.
Kiedy nie zapłacimy podatku od nieruchomości?
W przypadku prowadzenia przez przedsiębiorcę działalności w Specjalnej Strefie Ekonomicznej zostało przewidziane zwolnienie z podatku od nieruchomości dla gruntów, budowli i budynków w okresie ważności zezwolenia na prowadzenie działalności. Zwolnienie stanowi regionalną pomoc publiczną i przyznawane jest w ramach uchwały przez władze lokalne – Rady Gminy.
Podsumowanie
Kwestie związane z podatkiem od nieruchomości w kontekście działalności gospodarczej są niezwykle skomplikowane, w szczególności jeżeli daną nieruchomość bądź jej część wykorzystuje się na użytek prywatny. Należy pamiętać, że grunty, budynki i budowle, choćby były posiadane przez przedsiębiorcę lub inny podmiot prowadzący działalność – nie będą zawsze mogły być traktowane jako związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Przykładowo, jeżeli nie są one wykorzystywane w danym okresie ze względów technicznych czy w przypadku zawieszenia działalności. Dlatego w razie wątpliwości co do podatku naliczonego przez organ – warto złożyć korektę.
