Jak policzyć składkę?
Podstawą składki zdrowotnej jest 9% z 60/100/180% przeciętnego wynagrodzenia (dalej: PW) w sektorze przedsiębiorstw ogłaszanego na IV kwartał roku poprzedniego. PW w IV kwartale 2021 r. wyniosło 6221,04 zł. To, z jakiego procentu PW będziemy wyliczać nasze 9%, zależy również od naszych rocznych przychodów.
Istnieją 3 progi:
Od 0 do 60 000 zł, miesięczna kwota składki to 335,94 zł, czyli rocznie 4031,28 zł
Od 60 000 do 300 000 zł, miesięcznie 559,89 zł, czyli rocznie 6718,68 zł
oraz powyżej 300 000 zł., miesięcznie 1007,81 zł, czyli rocznie 12 093,72 zł
Do końca 2021 roku efektywna stawka składki zdrowotnej wynosiła dla przedsiębiorców ok. 54 zł miesięcznie, co przekładało się na kwotę zaledwie 650 złotych rocznie. Obecnie ryczałtowcy, i to Ci najmniejsi, będą musieli się zmierzyć z kwotą opiewającą na co najmniej 4 031 zł rocznie. To ponad sześć razy więcej w porównaniu z poprzednim stanem prawnym, a prawie dwudziestokrotnie więcej dla największych ryczałtowców!
Warto pamiętać, że stawki ryczałtu zależą od wykonywanych w działalności usług. Tak więc wykonując usługi trzy różne usługi, opodatkowani możemy być potencjalnie 3 różnymi stawkami podatku. Jednakże rozróżnienia nie wykonujemy w kwestii składki zdrowotnej, którą nadal płacimy tą samą, a także konkretnej wysokości. Jednakże i to nie jest tak proste jak mogłoby się wydawać, ze względu na dwa rodzaje sposobów wpłacania zaliczek, które ze względu na konstrukcję podatku, również mają swoją specyfikę.
Dwie, trzy, osiem działalności – czy zawsze oznaczają wiele składek?
Co dzieje się w momencie, kiedy jesteś przedsiębiorcą prowadzącym dwie lub więcej działalności na ryczałcie i musisz opłacić składkę zdrowotną? Tu należy użyć ulubionej frazy prawników „to zależy”. Jest jednak pewność co do jednej rzeczy. Musisz zmierzyć się z licznym niczym armia klonów Imperium Galaktycznego (i równie celnym co oni) zastępem przepisów, które wyjaśnią Ci jak taką składkę opłacić.
Zakładając, że prowadzimy JDG oraz spółkę jawną, a obie te działalności będą opodatkowane ryczałtem, wówczas musimy zajrzeć do przepisów ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (dalej: ustawa o NFZ). Szczególnie będą interesowały nas art. 81 oraz 82 ww. aktu prawnego, bo to one będą podstawą do rozszyfrowania tego czy będziemy musieli płacić jedną, czy więcej składek z tytułu kilku działalności. Tak więc warto przypomnieć, że wspólnik spółki jawnej w kwestii ubezpieczeń społecznych jest traktowany jak przedsiębiorca, więc razem z JDG tworzą dwa tytuły do opłacania składki zdrowotnej. Wówczas prowadząc dwie działalności opodatkowane ryczałtem art. 82 ust. 2b w zw. Z art. 81 ust 2e ustawy o NFZ nakazuje nam jako podstawę do wyliczania wysokości składki zdrowotnej przyjąć sumę przychodów z tych działalności. Wyliczanie tej składki zdrowotnej ma się odbywać w ramach wysokości trzech progów wymienionych wcześniej i będzie ona wspólna dla obu działalności. Co ważne, mamy prawo do skorzystania z takiego mechanizmu tylko i wyłącznie, jeśli obie nasze działalności są opodatkowane ryczałtem. W przypadku gdy łączymy podatek dochodowy i przychodowy, będziemy zmuszeni do opłacenia składek zdrowotnych za obie działalności od pierwszej złotówki.
Podsumowując, nasza sytuacja zależeć będzie nie tylko od ilości działalności, które prowadzimy, ale przede wszystkim od tego jak są one opodatkowane. W sytuacji, kiedy wszystkie opodatkowane są ryczałtem, wówczas możemy zsumować przychody z tych działalności, a następnie wyliczyć wspólną składkę zdrowotną, jaką łącznie zapłacimy. W przypadku, kiedy nasze dwie działalności opodatkowane są odmiennie, wówczas jesteśmy zobligowani opłacać składkę zdrowotną w ramach każdej z nich.
A miało być tak pięknie
Ryczałt w założeniu miał być uproszczoną formą podatku, jasno opisaną oraz stanowiącą kuszącą alternatywę dla wielu branż. Jednak w polskiej rzeczywistości podobnie jak z estońskim CIT, tak i z ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych – miało być prosto, a wyszło jak zwykle. Ustawodawca pod pięknymi, ogólnymi hasłami ukrywa skomplikowane mechanizmy utrudniające życie polskiemu przedsiębiorcy nawet w tak prozaicznych sprawach.
Przepisy pozostawiające spore luki interpretacyjne i wymagające interpretacji tak ze strony KIS jak i sądownictwa. Składki zdrowotne z nazwijmy to „podatkowych składów mieszanych” stanowią wymagające zagadnienie z punktu widzenia prawnopodatkowego. Zawiłość ich sformułowania oraz ilość odesłań sprawiają, że zapewnienia władz o upraszczaniu i ułatwianiu podatków noszą znamiona konfabulacji.
