Krótkie przypomnienie, czym jest remanent?
Remanent – inaczej spis z natury to czynność mająca na celu zbadanie faktycznej ilości towarów handlowych posiadanych przez przedsiębiorstwo. Spis z natury, poza towarami dotyczy również materiałów, półwyrobów, wyrobów gotowych, braków i odpadów. Otrzymaną liczbę zestawia się następnie z ilością wynikającą z odpowiednich dokumentów księgowych. Jest to czynność obowiązkowa, sporządzana najczęściej na końcu i początku roku podatkowego. Jeśli wartość sporządzonego spisu z natury na koniec roku przewyższa remanent początkowy za ten rok, wówczas różnica powiększa dochód, będący podstawą opodatkowania. Jeżeli natomiast wartość remanentu końcowego jest niższa niż początkowego, różnica będzie pomniejszać ostateczny dochód. W przypadku braku zgodności stanu faktycznego z dokumentami ewidencyjnymi konieczne jest zaklasyfikowanie przez przedsiębiorcę nadwyżki towarów jako przychód, natomiast ich niedoboru jako koszt uzyskania przychodu.
Decydująca wartość remanentu
W kontekście sposobu obliczania dochodu oraz wysokości składki zdrowotnej kluczowym jest, która wartość na dzień sporządzania spisu z natury jest wyższa: remanent początkowy czy też remanent końcowy. W pierwszym z rozpatrywanych przypadków dochód jest obliczany (po uprzednim odjęciu przychodów od kosztów) za pomocą powiększenia o różnicę między wartością remanentu końcowego i początkowego. W przypadku, gdy remanent końcowy prezentuje wyższą wartość aniżeli początkowy, wtenczas konieczne jest pomniejszenie uzyskanego dochodu o różnicę pomiędzy wartością remanentu początkowego i końcowego.
W świetle przepisów wprowadzonych z początkiem 2022 r. przedsiębiorcy rozliczający się na podstawie podatkowej księgi przychodów i rozchodów, wyliczając dochód na potrzeby ustalenia składki zdrowotnej, nie mogli dotąd uwzględnić zakupów dokonanych w 2021 r. To prowadziło do sytuacji, że musieli płacić składkę zdrowotną od przychodu ze sprzedaży bez uwzględniania poniesionego kosztu. W wielu przypadkach oznaczało to konieczność zapłaty składki zdrowotnej przekraczającej wartość miesięcznego obrotu na transakcjach. Tym samym, wiele branż przedsiębiorców, opierających swoją działalność na wstecznych zakupach nie była skora do sprzedaży towarów nabytych lub wytworzonych przed początkiem nowego roku kalendarzowego. Jak nie trudno więc się domyślić, zmiany w tym zakresie były długo wyczekiwane przez mały biznes.
Zmiany w ciągu roku – in dubio pro tributario
Zapisy zawarte w nowelizacji podpisane przez prezydenta będą działać z korzyścią dla podatnika. Aktualizacja ustawy kodeks spółek handlowych oraz innych ustaw pozwoli na uwzględnienie stanu remanentu sporządzonego na dzień 1 stycznia 2022 r., czyli takiego, w którym uwzględniono między innymi towary zakupione w roku poprzedzającym, tj. w 2021. W odniesieniu do 2022 roku przedsiębiorca prowadzący księgę przychodów i rozchodów nie będzie musiał zatem zwiększać dochodu dla celów składki zdrowotnej, jeżeli remanent końcowy będzie wyższy od remanentu początkowego.
Przy obliczaniu dochodu nie będzie uwzględniana większość przychodów wolnych od opodatkowania. Do wyjątków będą należały dochody z:
– realizacji nowej inwestycji;
– uzyskanych na terenie specjalnej strefy ekonomicznej
oraz przychody:
– objęte ulgą na powrót;
– ulgą dla pracujących seniorów;
– ulga dla rodzin 4+.
Dochód nie będzie też powiększany o odpisy amortyzacyjne zaliczone do kosztów uzyskania przychodów przed 1 stycznia 2022 r. Pomniejszą go również kwoty opłacone w 2022 r. z tytułu składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe, jeżeli nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.
Podsumowując, w 2022 roku remanent końcowy sporządzony w trakcie roku może wyłącznie zmniejszyć wysokość składki zdrowotnej. Jeżeli remanent końcowy jest wyższy niż wartość remanentu początkowego, to nie jest uwzględniony w kalkulacji składki zdrowotnej. Po zakończonym roku podatkowym przedsiębiorca będzie uwzględniał różnicę remanentową bez względu na to, czy zwiększy, czy zmniejszy dochód.
