Zawód programisty to zawód szczególnie ceniony ze względu na duże zapotrzebowanie na rynku zleceń i wysokie dochody. Przekłada się to bezpośrednio na możliwość uzyskania kredytu. W przeciwieństwie do przedsiębiorców działających w innych branżach, takich jak np. branża gastronomiczna czy hotelarska, programiści nie powinni mieć problemu z uzyskaniem kredytu. Pomimo to mogą zadawać sobie następujące pytania:
- Jakie wymogi stawiają przed programistami banki w procesie ubiegania się o kredyt?
- Czy forma zatrudnienia ma wpływ na zdolność kredytową?
- Czy zastosowanie przez programistów prowadzących działalność gospodarczą ulgi IP BOX ma wpływ na możliwość uzyskania kredytu?
Poniżej znajdą Państwo odpowiedzi na najbardziej nurtujące pytania.
Programiści zatrudnieni na podstawie umowy o pracę
Jeśli chodzi o możliwość uzyskania kredytu, programiści zatrudnieni na podstawie umowy o pracę są w uprzywilejowanej sytuacji ze względu na lepsze postrzeganie ich zdolności kredytowej niż w przypadku osób zatrudnionych na podstawie umów cywilnoprawnych lub prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą. Wieloletnia praca na rzecz tego samego pracodawcy, umowa zawarta na czas nieokreślony, a także długi okres wypowiedzenia pozytywnie wpływają na odbiór programisty jako potencjalnego kredytobiorcy. W mniemaniu kredytodawców dochody uzyskiwane z umowy o pracy to dochody cechujące się największą stałością i pewnością.
Do oceny zdolności kredytowej programisty zatrudnionego na umowie o pracę potrzebne jest zazwyczaj zaświadczenie o dochodach od pracodawcy i oświadczenie o dochodach. W związku z tym może pojawić się pytanie związane z rozliczeniami podatkowymi, a mianowicie czy korzystanie z 50-procentowych kosztów uzyskania przychodu w przypadku programistów może mieć wpływ na ocenę zdolności kredytowej? W naszej ocenie nie powinno tak być, gdyż 50-procentowe koszty uzyskania przychodu służą jedynie wyliczeniu zobowiązania podatkowego i przyczyniają się do obniżenia podatku, który należy wpłacić do Urzędu. Zastosowanie 50-procentowych kosztów uzyskania przychodu przy obliczaniu podatku przyczynia się do tego, że wypłacane wynagrodzenie za pracę jest wyższe, niż w przypadku standardowych kosztów uzyskania przychodu.
Programiści prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą
Banki w procesie udzielania kredytu stawiają znacznie więcej wymagań przed programistami prowadzącymi działalność gospodarczą, niż przed świadczącymi usługi w ramach umowy o pracę. Wynika to przede wszystkim z faktu, że dochody z prowadzenia działalności gospodarczej postrzegane są za stosunkowo niestabilne i niepewne, co może wydawać się absurdem, gdyż zazwyczaj programiści prowadzą stałą współpracę z określonym kontrahentem na podstawie łączącej ich umowy.
Banki analizując zdolność kredytową programisty prowadzącego działalność gospodarczą, dokonują skrupulatnej analizy sytuacji finansowej jego przedsiębiorstwa. Odbywa się to między innymi poprzez analizę dokumentacji podatkowej takiej jak np. Księga Przychodów i Rozchodów, czy deklaracje PIT.
Ważne jest, aby dochód osiągany z działalności był w miarę stabilny. Duże wahania dochodu mogą bowiem wpłynąć negatywnie na ocenę zdolności kredytowej programisty. Kredytodawcy sprawdzają również to, czy na rachunek przedsiębiorcy regularnie wpływają pieniądze tj. czy jego należności wynikające z faktur sprzedaży są regulowane. Instytucje finansowe zwracają również uwagę na to, czy potencjalny kredytobiorca nie ma zaległości z tytułu zobowiązań publicznoprawnych. Dlatego ważne jest terminowe opłacanie składek ZUS oraz zobowiązań podatkowych takich jak np. VAT czy zaliczki na podatek dochodowy. Warte podkreślenia jest też to, że banki zwracają uwagę na okres prowadzenia działalności – stosunkowo krótki okres prowadzenia działalności prowadzi do odmowy przyznania kredytu.
Wpływ zastosowania ulgi IP BOX na zdolność kredytową programisty
Zasadniczo korzystanie z ulg podatkowych takich jak np. ulga IP BOX, nie powinno mieć wpływu na zdolność kredytową programisty świadczącego usługi w ramach działalności gospodarczej, jednak zdarzają się sytuacje, gdy może to stanowić problem.
Problematyczna struktura PIT-36 / PIT-36L
Problemem, który mogą napotkać programiści, którzy korzystają z ulgi IP BOX przy ubieganiu się o kredyt, jest struktura PIT oraz niedostateczna wiedza pracowników banku w zakresie ewidencjonowania dochodów podlegających uldze IP BOX w deklaracji PIT.
Standardowo przychody osiągane w ramach działalności gospodarczej i ponoszone w jej ramach koszty wykazywane są w całości na formularzu PIT-B stanowiącym załącznik do PIT-36 / PIT-36L. Przychody te i koszty, a zarazem dochód z reguły w całości pokrywają się z przychodami z “pozarolniczej działalności gospodarczej” wykazanymi w PIT-36 / PIT-36L. Pracownicy banku analizując sytuację potencjalnego kredytobiorcy, nie mają więc problemu z określeniem kwoty dochodu.
W przypadku zastosowania ulgi IP BOX dochody, które mogą być objęte preferencyjną 5-procentową stawką podatku dochodowego, wykazywane są na załączniku PIT-IP. Nie mają one odzwierciedlenia w pozycjach dotyczących przychodów, kosztów, dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej wykazanych w PIT-36 / PIT-36L. W PIT-36 / PIT-36L wykazywana jest tylko kwota podatku wynikająca z zastosowania ulgi. W przypadkach, gdy 100% dochodów objęte jest preferencją IP BOX, dochód z pozarolniczej działalności gospodarczej wykazany w PIT-36 / PIT-36L wynosi 0 zł. W związku z tym, jeśli zdolność kredytowa będzie oceniana przez osobę niewystarczająco kompetentną, może ona uznać, że osoba ubiegająca się o kredyt nie osiągnęła żadnych dochodów, co w efekcie przesądza o jej zdolności kredytowej i decyzji o nieudzieleniu kredytu.
Co może zrobić programista, który ma prawo do zastosowania ulgi IP BOX i ubiega się o kredyt?
Przede wszystkim powinien zwrócić uwagę pracowników banku, którzy rozpatrują jego sytuację w kontekście udzielenia kredytu, na fakt korzystania przez niego z ulgi IP BOX, a w konsekwencji na odmienne od innych przedsiębiorców wykazywanie przychodów, kosztów oraz dochodów w PIT-36 / PIT-36L.
Jednym ze sposobów na zwiększenie szansy na otrzymanie kredytu jest też wstrzymanie się z rozliczeniem ulgi IP BOX do czasu uzyskania kredytu. Podkreślić tutaj należy, że niedopuszczalne jest manipulowanie dochodem w taki sposób, że różni się on od rzeczywiście osiągniętego dochodu, niemniej jednak możliwe jest przesunięcie momentu rozliczenia ulgi IP BOX poprzez dokonanie korekty uprzednio złożonego zeznania w przyszłości. Zgodnie z przepisami prawa Podatnik ma 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku, na dokonanie tego typu korekty.
Wpływ korzystania z ryczałtu na zdolność kredytową programisty
Od stycznia 2021 roku pojawiła się możliwość korzystnego opodatkowania 8,5-procentowym lub 15-procentowym ryczałtem przychodów programistów prowadzących działalność gospodarczą. Jest to szczególnie korzystna forma opodatkowania dla programistów nieuprawnionych do skorzystania z ulgi IP BOX i nieponoszących wysokich kosztów prowadzenia działalności. Podatnicy mają czas do 22 lutego 2021 r. na wybór tej formy opodatkowania. W związku z tym, że termin ten jest stosunkowo krótki, należy już teraz rozważyć wybór ryczałtu, szczególnie wtedy gdy programista ma w planach w najbliższej przyszłości ubiegać się o kredyt.
Stosownie ryczałtu jest mniej atrakcyjne dla banków w procesie ubiegania się o kredyt niż w przypadku opodatkowania na zasadach ogólnych (tj. według skali) lub opodatkowania liniowego. Przy wyliczaniu zdolności kredytowej bank bada bowiem dochód potencjalnego kredytobiorcy. Jeśli przedsiębiorca rozlicza się na podstawie ryczałtu podatek płacony jest od przychodu, w związku z czym banki wyliczając zdolność kredytową, określają dochód poprzez przemnożenie wykazanego przez Podatnika przychodu przez określony procent np. 25%. Dochód wyliczony w ten sposób może być stosunkowo niski, co może mieć negatywny wpływ na ocenę zdolności kredytowej przedsiębiorcy.
Klaudia Józwik
Asystent ds. ewidencji ulgi IP BOX
