28 kwietnia, 2021

ZUS czy KRUS – co się bardziej opłaca?

KRUS jest znacznie korzystniejszy od ZUS-u, stąd osoby, które są zarówno przedsiębiorcami i rolnikami zawsze wybierałyby ten pierwszy. Nie zawsze jednak mogą — istnieje szereg ograniczeń co do tego. Jakie są limity, kiedy możemy dokonać wyboru i jaki powinien być — wszystkiego dowiecie się z najnowszego artykułu na naszym blogu.

Zaczynając przygodę z działalnością gospodarczą musimy zmierzyć się z obowiązkiem opłacania składek na ubezpieczenie społeczne we własnym zakresie. Do tego zobowiązani jesteśmy do prowadzenia odpowiedniej dokumentacji księgowej i samodzielnego dokonywania rozliczeń. Jeżeli zdecydujemy się prowadzić pozarolniczą działalność gospodarczą co do zasady będziemy zobowiązani do opłacania składek w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych (ZUS). W przypadku kiedy zdecydujemy się prowadzić działalność rolniczą podlegać będziemy pod Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS). 

Zacznijmy od składek ZUS. Wyróżniamy 4 składki ubezpieczenia społecznego:

-emerytalne 

-rentowe

-chorobowe

-wypadkowe 

oraz ubezpieczenie zdrowotne. Ubezpieczenie chorobowe jest dobrowolne i możemy zdecydować się, aby go nie opłacać. Katalog grup podlegających ubezpieczeniom społecznym jest dość długi, my jednak skupimy się na osobach prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą. Stawki ubezpieczeń społecznych w 2021 roku kształtują się następująco:

Składki na ZUS w pełnej wysokości (2021 rok)
Ubezpieczenia społeczneemerytalne615,93 zł
rentowe252,43 zł
chorobowe77,31 zł
wypadkowe52,70 zł
Innefundusz pracy77,31 zł
ubezpieczenie zdrowotne381,81 zł
SUMA1457,49 zł

Osobie, która nie prowadziła wcześniej działalności gospodarczej bądź minęło 5 lat od momentu zawieszenia bądź zamknięcia działalności, przysługuje „Ulga na start”. Przedsiębiorca przez okres pierwszych 6 miesięcy zwolniony jest z opłacania składki emerytalnej, rentowej, chorobowej oraz wypadkowej i zobowiązany jest tylko do opłacania składki zdrowotnej. Po upływie tego okresu przysługuje mu przez okres 24 miesięcy tzw. Mały ZUS, którego stawki w 2021 roku są następujące:

Mały ZUS (2021 rok)
Ubezpieczenia społeczneemerytalne163,97 zł
rentowe67,20 zł
chorobowe20,58 zł
Innewypadkowe14,03 zł
fundusz pracy0 zł
ubezpieczenie zdrowotne381,81 zł
SUMA647,59 zł

„Ulga na start” nie przysługuje w przypadku podjęcia współpracy z byłym pracodawcą. Oczywiście o ile w ramach działalności będziemy wykonywali ten sam zakres czynności, który wynikał ze stosunku pracy.

Czy istnieją ulgi po Małym ZUS-ie?

Ostatnią z ulg jest Mały ZUS plus, skierowany do przedsiębiorców, którzy w roku poprzedzającym rok, w którym chcieliby skorzystać z ulgi nie przekroczyli 120 tys. przychodu. Jeżeli przedsiębiorca prowadził działalność przez przynajmniej 60 dni, to w kolejnym roku będzie mógł skorzystać z ulgi Mały ZUS plus. Z ulgi można skorzystać przez maksymalnie 36 miesięcy w ciągu ostatnich 60 miesięcy prowadzenia działalności, należy jednak wliczyć w to okres korzystania z małego ZUSu. Skorzystanie z ulgi na start oraz preferencyjnych składek nie wyklucza możliwości skorzystania z ulgi Mały ZUS plus. Dotyczy ona tylko składek na ubezpieczenie społeczne, co oznacza, że nie obejmuje składki zdrowotnej. Aby zgłosić się do Małego ZUS plus, należy wyrejestrować się z dotychczasowego kodu ubezpieczenia poprzez złożenie dokumentu ZUS ZWUA i zgłosić się do ubezpieczeń na dokumencie ZUS ZUA lub ZUS ZZA z kodem właściwym dla małego ZUS plus czyli 05 90 lub 05 92.

Jak wygląda sytuacja w KRUS-ie?

Przechodząc do działalności rolniczej, jeżeli zdecydujemy się takową prowadzić, będziemy zobowiązani do opłacania składek KRUS. Wyróżniamy następujące składki na ubezpieczenie społeczne dla rolników:

– wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie,

– emerytalno-rentowe

oraz ubezpieczenie zdrowotne, które nalicza się za każdy pełny hektar przeliczeniowy użytków rolnych. Wysokość składek KRUS co do zasady uzależniona jest od wielkości gospodarstwa rolnego, zatem im większa ziemia, tym większe składki. W 2021 roku składki KRUS kształtują się następująco: 

Miesięczne składki KRUS w I kwartale 2021 r.rolnik prowadzący
gospodarstwo rolne do 50 ha
emerytalno-rentowe97 zł
wypadkowe, chorobowe, macierzyńskie42 zł
ubezpieczenie zdrowotneSkładka rolna wynosi 1 zł za każdy pełny hektar przeliczeniowy użytków rolnych
Razem139 zł + składka zdrowotna

ZUS czy KRUS, oto jest pytanie

Osoba, która spełnia przewidziane ustawą warunki, ma prawo wyboru, u którego ubezpieczyciela dokona zgłoszenia. Prawo do tego ma rolnik, który zdecyduje się założyć własną działalność i spełnia następujące przesłanki:

– podatnik nie jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę oraz nie pozostaje w stosunku służbowym;

– nie ma prawa do emerytury, renty i innych świadczeń z ubezpieczeń społecznych;

– nie przekroczył granicznej kwoty podatku dochodowego z prowadzonej działalności gospodarczej w poprzednim roku podatkowym (kwota za rok 2020 wynosiła 3540 zł);

– jest ubezpieczony w KRUS od co najmniej 3 lat w pełnym zakresie. 

Okres ubezpieczeniowy powinien być ciągły. Dodatkową przesłanką wyboru pomiędzy KRUS i ZUS jest prowadzenie gospodarstwa rolnego o obszarze użytków rolnych wynoszących powyżej 1 ha. Jeżeli rolnik spełni ww. warunki i założy własną działalność gospodarczą będzie miał prawo i możliwość pozostać ubezpieczonym w KRUS, co zapewni mu niższe koszty związane z opłatą składek społecznych. Prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej wiąże się jednak ze zmianą kwot ubezpieczenia społecznego rolników i tak w 2021 roku wygląda to następująco:

Miesięczne składki KRUS w I kwartale 2021 rokurolnik prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą oraz gospodarstwo rolne do 50 ha
emerytalno-rentowe194 zł
wypadkowe, chorobowe, macierzyńskie42 zł
ubezpieczenie zdrowotneSkładka rolnika wynosi 1 zł za każdy pełny hektar przeliczeniowy użytków rolnych
Razem234 zł + składka zdrowotna

W przypadku, jeżeli rolnik miałby zamiar zostać przedsiębiorcą i chciałby zostać ubezpieczony w KRUS, to w terminie 14 dni od dnia rozpoczęcia prowadzenia własnej działalności powinien złożyć w KRUS oświadczenie o kontynuacji ubezpieczenia. Aby utrzymać ciągłość ubezpieczenia w KRUS, rolnik-przedsiębiorca zobowiązany jest co rok do dnia 31 maja ponawiać oświadczenie.

Co natomiast w przypadku, kiedy rolnik będący już przedsiębiorcą, będącym ubezpieczonym w ZUS chciałby dokonać przerejestrowania do KRUS? W takiej sytuacji powinien wyrejestrować swoją działalność, a także wyrejestrować się z ZUS za pomocą deklaracji ZUS ZWUA. Rolnik (niebędący już przedsiębiorcą), który dokonał już ww. czynności i posiada role o wielkości co najmniej 1 ha, może zgłosić się do ubezpieczeń w KRUS. Kwestią na którą warto zwrócić uwagę jest to, że rolnik (były przedsiębiorca), który dokonał przejścia z ZUS do KRUS, nie może przez okres trzech lat zakładać nowej działalności gospodarczej ani podejmować pracy na etacie. Prawo do ponownego założenia działalności gospodarczej przy możliwości zachowania prawa do ubezpieczenia w KRUS, będzie miał on dopiero po upływie wyżej wskazanego okresu. 

Jeden rabin powie ZUS, drugi rabin powie KRUS

Podsumowując, zaczynając działalność gospodarczą pojawia się obowiązek opłacania składek ZUS. Przedsiębiorcy na początku swojej przygody mają prawo korzystać z ulg: najpierw z ulgi na start, a następnie z preferencyjnych składek ZUS. Po okresie przysługiwania ww. ulg (czyli po upływie 6, a następnie 24 miesięcy), przedsiębiorca zobowiązany jest opłacać składki ZUS w pełnej wysokości chyba, że przysługiwać mu będzie mały ZUS plus. W przypadku prowadzenia działalności rolniczej, zobowiązani jesteśmy do opłacania składek KRUS, które są dużo niższe niż składki ZUS. Kiedy jesteśmy rolnikiem chcącym prowadzić pozarolniczą działalność gospodarczą mamy wybór (przy spełnieniu wymienionych wcześniej przesłanek) czy chcemy opłacać składki ZUS czy KRUS. Prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej przez rolnika wiąże się z obowiązkiem opłacania wyższych składek KRUS, jednak i tak są one nieporównywalnie niższe niż składki ZUS. 

Zobacz również

Teksty, które musisz przeczytać!

Wystąpienie wspólnika ze spółki cywilnej

W tym artykule przedstawię procedurę występowania wspólnika ze spółki cywilnej, której umowa została zawarta na czas nieoznaczony. Omówię także związane z tym konsekwencje finansowe oraz wskażę najważniejsze aspekty, o których należy pamiętać.

Sprzedaż samochodu wykupionego z leasingu

Leasing jest coraz częściej wybierany przez przedsiębiorców jako sposób sfinansowania zakupu pojazdu firmowego. Daje wiele korzyści podatkowych, ze względu na wliczenie wydatków związanych z umową leasingową i miesięcznymi ratami w koszty uzyskania przychodu. Pozostaje tylko kwestia, jak przeprowadzić cały proces zakończenia leasingu, aby później móc jak najkorzystniej sprzedać samochód.

Danina solidarnościowa kogo dotyczy i na czym polega?

W tym artykule dowiesz się:
– Kogo dotyczy danina solidarnościowa?
– Od jakich dochodów zapłacisz daninę solidarnościową?
– Czy przysługują Ci jakieś odliczenia?
– Kiedy wykazać oraz zapłacić daninę solidarnościową?

Dopłaty do kapitału – sztuczka kreatywnego księgowego

Dopłaty do kapitału mogą być świetną alternatywą dla pożyczek od wspólników. Czym się różnią, jakie mają wady i zalety? Czy mogą być wykorzystane wyłącznie do dokapitalizowania spółki,
czy może mogą mieć bardziej kreatywne zastosowanie? Na te pytania postaram się odpowiedzieć w tym artykule, zapraszam!

Śledź nasze social media

Tomasz Ogonowski
Tomasz Ogonowski

Udostępnij artykuł

Zobacz również

Teksty, które musisz przeczytać!

Wystąpienie wspólnika ze spółki cywilnej

W tym artykule przedstawię procedurę występowania wspólnika ze spółki cywilnej, której umowa została zawarta na czas nieoznaczony. Omówię także związane z tym konsekwencje finansowe oraz wskażę najważniejsze aspekty, o których należy pamiętać.

Sprzedaż samochodu wykupionego z leasingu

Leasing jest coraz częściej wybierany przez przedsiębiorców jako sposób sfinansowania zakupu pojazdu firmowego. Daje wiele korzyści podatkowych, ze względu na wliczenie wydatków związanych z umową leasingową i miesięcznymi ratami w koszty uzyskania przychodu. Pozostaje tylko kwestia, jak przeprowadzić cały proces zakończenia leasingu, aby później móc jak najkorzystniej sprzedać samochód.

Danina solidarnościowa kogo dotyczy i na czym polega?

W tym artykule dowiesz się:
– Kogo dotyczy danina solidarnościowa?
– Od jakich dochodów zapłacisz daninę solidarnościową?
– Czy przysługują Ci jakieś odliczenia?
– Kiedy wykazać oraz zapłacić daninę solidarnościową?

Dopłaty do kapitału – sztuczka kreatywnego księgowego

Dopłaty do kapitału mogą być świetną alternatywą dla pożyczek od wspólników. Czym się różnią, jakie mają wady i zalety? Czy mogą być wykorzystane wyłącznie do dokapitalizowania spółki,
czy może mogą mieć bardziej kreatywne zastosowanie? Na te pytania postaram się odpowiedzieć w tym artykule, zapraszam!

Śledź nasze social media

Oto, co również warto przeczytać

Zebraliśmy treści, które idealnie dopełnią artykuł.
Wyższe wynagrodzenie
18 września, 2025
Umówione wynagrodzenie ryczałtowe kontraktu nie jest adekwatne do ostatecznego nakładu pracy i co teraz?
Przeczytaj całość
Zmartwiony programista przed laptopem
16 września, 2025
CIT Estoński to forma opodatkowania spółek, która zyskała ogromną popularność w Polsce. Dzięki odroczeniu momentu zapłaty podatku do czasu wypłaty zysku, pozwala on firmom zachować więcej środków na rozwój biznesu. Niestety, nie wszystkie branże mogą w pełni skorzystać z tej formy opodatkowania. Szczególnie dotyczy to firm z sektora IT i programistów.
Przeczytaj całość
Ojciec po narodzeniu dziecka
11 września, 2025
Zazwyczaj to mama kojarzona jest z urlopem i świadczeniami po porodzie, zaś warto pamiętać, że również ojciec ma swoje prawa i przywileje. W tym artykule przedstawię, co dokładnie przysługuje tacie z tytułu urodzenia dziecka, według zasad ZUS.
Przeczytaj całość