Kiedy ZUS może zmniejszyć wysokość emerytury bądź renty?
Emeryci i renciści, którzy chcą podjąć pracę a nie chcą, aby ich emerytura lub renta zostały zmniejszone bądź całkowite zawieszone, powinni zwracać szczególną uwagę na pewne limity. Jeżeli jesteś emerytem lub rencistą, który podjął pracę możesz dodatkowo dorobić:
- nie więcej niż 4 309,40 złotych miesięcznie, po przekroczeniu tego progu świadczenie będzie zmniejszone,
- nie więcej niż 8 003,20 złotych miesięcznie, po osiągnięciu tej kwoty świadczenie zostanie całkowicie zawieszone.
*Kwoty te obowiązują od czerwca do grudnia 2022 roku.
Powyższe kwoty są uzależnione od wysokości przeciętnego wynagrodzenia. Pierwszy próg stanowi 70% przeciętnego wynagrodzenia, a drugi – 130% przeciętnego wynagrodzenia.
Uwaga!
Nie dotyczy to wszystkich emerytur i rent. Powyższe limity mają zastosowanie dla osób, które przeszły na emeryturę wcześniej, niż po osiągnięciu wieku emerytalnego, tj.: 60 lat kobiety i 65 lat mężczyźni. Jeżeli osoba osiągnęła już wiek emerytalny, nie musi się martwić „konsekwencjami” z tytułu osiągania dodatkowych dochodów.
Jakich emerytur to dotyczy?
Opisywane konsekwencje mogą zaistnieć odnośnie:
- emerytur,
- emerytur pomostowych,
- nauczycielskich świadczeń kompensacyjnych,
- rent z tytułu niezdolności do pracy,
- rent z tytułu niezdolności do pracy w związku z:
– wypadkiem przy pracy,
– wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy sprzed 1 stycznia 2003 r.,
– chorobą zawodową,
- rent inwalidy wojskowego, jeżeli niezdolność do pracy nie ma związku ze służbą wojskową,
- rent rodzinnych po inwalidzie wojskowym, jeśli śmierć inwalidy nie pozostawała
w związku ze służbą wojskową, - rent rodzinnych.
Wysokość minimalnej emerytury oraz renty po zmniejszeniu
Jeżeli emeryt/rencista przekroczy 70% przeciętnego wynagrodzenia, renta zostanie zmniejszona. Można tego dokonać, tylko o kwotę maksymalnego zmniejszenia, czyli od 1 marca 2022 r.:
- 691,94 zł – emerytura, renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy,
- 518,99 zł – renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy,
- 588,19 zł – renta rodzinna dla jednej osoby.
O przychodach z jakiego tytułu mowa?
Przychody, które wpływają na przekroczenie limitu, mogą pochodzić z tytułu:
- pracy na podstawie stosunku pracy;
- pracy na podstawie umowy zlecenia lub współpracy przy tej umowie;
- pracy na podstawie umowy agencyjnej lub współpracy przy tej umowie;
- pracy na podstawie umowy o świadczenie usług (innej niż umowa zlecenia
lub agencyjna), do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, lub z współpracy przy tej umowie; - pracy wykonywanej na podstawie:
– umowy zlecenia,
– umowy agencyjnej,
– innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego stosuje się przepisy o zleceniu,
– umowy o dzieło (jeżeli umowę taką zawrzesz z pracodawcą, z którym pozostajesz w stosunku pracy lub jeżeli w ramach takiej umowy, zawartej z innym podmiotem, wykonujesz pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostajesz w stosunku pracy),
- pozarolniczej działalności oraz współpracy przy jej wykonywaniu;
- pracy nakładczej;
- pracy w rolniczej spółdzielni produkcyjnej i spółdzielni kółek rolniczych;
- odpłatnej pracy na podstawie skierowania do pracy w czasie kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania;
- stypendium sportowego;
- sprawowania mandatu posła i posła do Parlamentu Europejskiego oraz senatora;
- wynagrodzenia za pełnienie funkcji członka rady nadzorczej;
- służby w tzw. służbach mundurowych (Policja, Straż Pożarna itd.);
- działalności wykonywanej za granicą;
- zasiłków chorobowych, macierzyńskich i opiekuńczych;
- wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy;
- świadczenia rehabilitacyjnego i wyrównawczego;
- zasiłku wyrównawczego oraz dodatku wyrównawczego.
Obowiązek informacyjny
W sytuacji, gdy emeryt/rencista zarabia albo ma zamiar zarabiać, jest zobowiązany poinformować o tym Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Jeżeli już przy składaniu wniosku o świadczenie, wnioskodawca wie, że będzie uzyskiwać dodatkowe dochody, powinien zaznaczyć to we wniosku. Jeżeli praca będzie podjęta po złożeniu wniosku o wypłatę świadczenia, można skorzystać z formularza ZUS EROP, który jest do pobrania na stronie internetowej ZUS.
Kolejnym obowiązkiem informacyjnym jest dostarczenie oświadczenia o wysokości osiąganych dochodów. Należy to zrobić co roku, do końca lutego.
Konsekwencje niezgłoszenia osiąganych dochodów są dotkliwe. Jeżeli otrzymujący świadczenie nie poinformował ZUS, to w takim wypadku ZUS może zażądać zwrotu świadczenia, nawet za 3 lata wstecz. Natomiast „dla uczciwych czeka nagroda”, jeżeli ZUS zostanie poinformowany to powstanie obowiązek zwrotu świadczenia, tylko za ostatni rok.
